گلايول
نام علمي:Gladiolus sp
تيره: Iridaceae
گلي زيبا و شناخت شده است. در ايران گلايول داراي ساقه گلدهنده بزرگ و در دنيا مشهور است. گلايولهاي اروپا اكثرا مينياتوري هستند. گياهي است علفي كه از جوانههاي جانبي و فرعي در روي پداژه حاصل ميشود. تعداد برگها 1 تا 12 عدد است كه در قاعده همديگر را ميپوشانند. گلآذين بصورت خوشهاي يا سنبلهاي ميباشد و از انتهايي ساقه گلدهنده حاصل ميشود. گل، همه رنگها بجز آبي واقعي و سبز را دارا ميباشد. اندازه گلچهها از حد مينياتور با قطر 2 سانتيمتر، كه با فاصله زياد روي ساقههاي نازك منفرد يا داراي چند انشعاب قرار دارند، تا انواع درشت با ساقه به طول 2 متر و گلچههاي با قطر 18 سانتيمتر يا بيشتر كه در دو رديف قرار گرفتهاند وجود دارد. هر گلچه، 6 گلبرگنما دارد و هر گلچه بوسيله دو غلاف سبز پوشيده شده است. اين گياه داراي پداژه ميباشد كه هر ساله جوانه انتهايي توليد پداژه جديدي كرده و خودش از بين ميرود. پداژه با 4 تا 6 فلس خشك يا پوسته كه بخش پاييني برگهاي فصل رشد قبل است، پوشيده شده است. اين لايه ها به آساني از پداژه جدا ميشوند. محلي كه برگ به پداژه متصل ميشود گره نام دارد. هر گره يك يا دو جوانه دارد. وقتي گياه به مرحله 4 برگي رسيد، ريشههاي منقبض شونده جديد از قاعده ساقه در حال رشد كه محل شروع تشكيل پداژه جديد است، خارج ميشود. اين ريشهها آب ذخيره كرده و گياه را صاف نگه ميدارد. در قاعده پداژه يا پداژههاي جديد، دستكهايي را تشكيل ميدهند كه انتهاي آنها متورم شده و پداژكها حاصل ميشود.
روش تکثیر با پداژه و پداژک می باشد.
فريزيا
نام علمي: Freesi×hybrida
تيره:Iridaceae
گياهي دائمي و حساس به سرما است. كه با پداژه افزايش مييابد برگها راست و شمشيري داراي گلهاي قيفي شكل و گلآذين آن بصورت خوشهاي ميباشد. از وسط برگها ساقههاي گلدهنده بيرون ميآيد كه هر يك از ساقهها در انتهاي خود، كه نسبت به بقيه ساقه زاويه 90 درجه دارد (ساقه گلدهنده حالت افقي دارد)، بطور معمول 4 تا 8 عدد گل معطر قيفي شكل توليد ميكنند كه به رنگهاي زرد، صورتي، قرمز، آبي يا سفيد است. مشكل اين گياه، ساقه گلدهنده كوتاه دارد. از محور برگ ساقه اصلي، ممكن است ساقههاي فرعي رشد كرده هر كدام داراي گلآذين باشند. گياهي روزخنثي ميباشد.
با بذر و پداژه قابل تکثیر می باشد.
لوپن
نام علمی: (Lupinuspolyphyllus)
خانواده: خانواده: تيره بقولات (Leguminose)
در اصل داراي گلهاي آبي تيره است. براي تكثير، يك يا دو بذر آن را مستقيما در هر گلدان كشت ميكنند. بذر اين گياه بسيار نامنظم جوانه ميزند و پس از سبز شدن، بوتههاي بسيار ضعيفي تشكيل ميشوند كه در نتيجه گرماي تابستان از بين ميروند. در پاييز بوتههاي باقي مانده گل مختصري ميدهند. از بين آنها پايههاي نامناسب را حذف ميكنند و بقيه را زير شاسي ميچينند تا زمستان سپري شود. براي توليد گل بريده، اين گياهان در ارديبهشتماه به فاصله 80 سانتيمتر از يكديگر، در خاكي قوي و عميق كشت ميكنند كه با گرم شدن هوا به گل ميروند و مجددا در پاييز گل فراواني توليد ميكند.
گل نخود
نام علمی: (Lathyrusodoratus)
خانواده: تيره بقولات (Leguminose)
جزء گلهاي فصلي و داراي گلهايي به رنگهاي مختلف قرمز و بنفش، طلايي و غيره ميباشد. از طريق كاشت بذر تكثير ميشود. كشت و كار اين گياه بيشتر به منظور توليد گل بريده صورت ميگيرد. گل مقاوم به سرما است.
براي توليد گل در ماههاي زمستان، و هم در هواي آزاد امكان پذير است. بذر ارقام گلخانهاي در 15 مردادماه در گلخانه كشت ميشود و دو ماه بعد گياهان در بستر مخصوص براي توليد گل بريده جابجا ميشوند. برداشت گل در دي و بهمن صورت ميگيرد.
لاله
نام علمي:Tulipagesneriana
تيره:Liliaceae
گياهي چندساله و سوخدار است (سوخ آن چند سال طول ميكشد تا به گلدهي برسد) ولي در ظاهر از لحاظ گلكاري يكساله است چون سوخ اصلي آن فقط يك سال زراعي دوام دارد، اما هرساله با سوخ جديدي جايگزين ميشود و به ظاهر هيچ تغيير نكرده است. در مناطق سردسيري دائمي است ولي در نواحي گرمسيري سوخهاي تيمار شده با سرما كشت ميشود و پس از گلدهي از بين ميرود.
لاله گياهي است با فلسهاي مطبق و دمگلي شبيه به ساقه كه روي آن 5–3 برگ ساده وجود دارد.گلها هيپوژينوس، ايستاده، استكاني شكل، گلپوش 6 قسمتي، فاقد شهد، فاقد خامه يا تكخامهاي، كلاله 3 قسمتي، ميوه كپسول و پرزهاي فراوان است. بهار گل (w – c –w) ميباشد. به جز رنگ آبي حقيقي، ساير رنگها را داراست. در برخي گلهايلاله شكست رنگ داريم كه اين علت، عارضه ويروسي ميباشد.
تکثیر آن با بذر و سوخ می باشد.
سنبل
نام علمي:HyacinthusorientalisL
تيره:Liliaceae
سنبل گياهي علفي دائمي و سوخدار بوده، سوخ آن مطبق است كه چندين سال عمر ميكند و هرساله نيز رشد و نمو ميكند. گلها پس از سبز شدن گياه تشكيل مي شوند . گلآذين كامل از پاييز ظاهرميشود. ساقه گلدهنده گوشتي و توخالي بطول 25 تا 45 سانتيمتر توليد كرده كه در نيمه دوم اين ساقه، گلها بصورت خوشهاي و زنگولهاي قرار دارند. هر گل داراي 6 گلبرگ و تعداد كاسبرگها ممكن است 6 عدد يا بيشتر باشد. داراي 6 پرچم و يك تخمدان سه برچهاي بوده و ميوه كپسول را بوجود ميآورد. گلها بصورت كمپر يا پرپر هستند. تعداد گلبرگها در حالت كمپر و پرپر با هم فرق نميكنند بلكه تعداد گلچهها با هم فرق ميكنند.سنبل ايراني كمپر ميبا شد. گلهاي تكرنگ نسبت به گلهاي دو رنگ از اهميت بيشتري برخوردارند.
ازدیاد آن با بذر ، سوخک، ته برداری و ته شکافی می باشد.
ليليوم
نام علمي: Lilium.sp
تيره:Liliaceae
سوسن گياهي دائمي با سوخهاي فلسي بدون پوشش است كه رنگ فلسها در گونههاي مختلف متفاوت است. به سرما مقاوم است و ساقه گلدهنده در بهار تشكيل ميدهد كه از برگهاي كوتاه نيزهاي شكل پوشيده شده است و تابستان گل (c-w-c) ميباشد. در انتهاي ساقه گلها بصورت منفرد و مجموعهاي قرار دارند. گلها درشت، متوسط و يا كوچك و بطور معمول چندتايي بوده داراي عطر تندي هستند. سطح گلبرگها به نقاط قرمز يا قهوهاي، خطوط يا پرزهايي آراسته است. گلبرگها طوري عقب برگشتهاند كه پرچمهاي بلند به خوبي نمايان هستند. به جز رنگ آبي داراي رنگهاي متنوع ديگر است. در سوخ سوسن دو نوع فلس وجود دارد. گروه بيروني و گروه دروني. فلسهاي بيروني خود فلسهاي دروني سال پيش هستند. فلسهاي بيروني فلسهاي دروني سال جاري را در بر ميگيرند. فلسهاي دروني از مريستمي جديد و فعال در نزديكي ساقه گلدهنده قديمي و در قاعده درونيترين فلس تشكيل ميشوند. اين مريستم جانبي غالب شده و فلسهايي را بوجود ميآورد كه بزرگ شده و فلسهاي دروني سال بعد را تشكيل ميدهند.
روش تكثير بوسیله جدا كردن فلسها و ريشهدار كردن آنها، بذر، جدا كردن سوخك و سوخيزه(سوخهاي كوچكي است كه در محور برگها تشكيل ميشود) می باشد.
▪ تيره ثعلب (Orchidaceae)
اركيده
جزء گلهاي بريدني محسوب ميشود. برخلاف تصور عموم اركيدهها (دارزي) به آساني در خانه ها قابل نگهداري بوده، به شرايط مختلف سازگاري نشان ميدهند و نسبتا آسان تكثير مي شوند. اتاقي كه اركيده (دارزي) در آن نگهداري ميشود، بايد به خوبي تهويه شود. محل مناسب اركيده در سردترين نقطه منزل و به دور از آفتاب گرم، پشت
پنجرههاست. رطوبت نسبي حدود 70 درصد براي رشد و نمو خوب آنها مناسب است.
برخي از اركيدهها اصلا عطر و بويي ندارند در حاليكه برخي ديگر بسيار معطرند كه از آن جمله ميتوان Aeridesو
Maxillariatennuifolia را نام برد. اركيدهها از 5 ويژگي منحصر به فرد برخوردارند كه عباتند از:
هر گياهي كه حداقل 4 ويژگي از اين 5 ويژگي را داشته باشد به تيره اركيده تعلق دارد.
جنسهاي معروف اركيده عبارتند از:
واندا (Vanda)
نياز به هواي گرم و مرطوب و داراي گلهاي سه رنگ ميباشد. در فواصل كوتاهتر از ديگر اركيدهها آبياري ميشوند. نسبت به ساير اركيدهها در نور با شدت بيشتري به خوبي رشد و نمو ميكند.
وانسيديم (Oncidium)
در هواي خشكتر و خنكتر نيز به خوبي رشد و نمو ميكند و در خانهها آسانتر نگهداري ميشود و در گلآرايي كاربرد زيادي دارد.
سمبيديم (Cymbidium)
بايد در اطاقهاي سرد نگاه داشت. برخلاف بقيه دارزيها طالب مناطق خنك يا دماي شبانه ◦C10 و روزانه◦C24 – 21 است. اغلب براي فروش در بهار پرورش داده ميشود.
كاتليا (Cattleya)
گل آن دو رنگ ميباشد. داراي سوخ ميباشد. حساس به فتوپريوديك بوده و ميتوانند در سال دوبار گل بدهند.
ميتوان با آب داراي 5-4pH= آبياري نمود و آب سبك يا سنگين اثر كمي روي رشد اركيدهها دارند.
وانيلا (Vanilla)
بصورت بالا رونده و گلهاي آن خوشهاي ميباشد.
دماي مناسب رشد بستگي به نوع اركيده دارد. زماني كه چندين گونه اركيده در يك محل كشت ميشوند، بايد از تعادل دمايي برخوردار شوند كه معمولا ◦C 15 در شب و ◦C 27 در روز است. اگر Cymbidium در يك گروه تركيبي وجود داشته باشد دما را در شب ◦C10 نگه داشت. گرچه اين عمل گلدهي Cattleya و Phalaennopsis را به تاخير
مياندازد.
بهترين كود نيتروژوني براي آن نيترات آمونيوم است كه به محلول حالت اسيدي ميدهد و با غلظت 1000 ميلي گرم در ليتر استفاده ميشود.
ريشههاي هوايي بيشتر اركيدهها بايد در فاصله دو آبياري خشك شود. اين امر به ويژه در مورد كاتليا كه داراي
سوخنما است ضروري است ولي در مورد واندا كه فاقد اين اندام بوده و نميتواند آب در خود ذخيره كند بايد زودتر انجام شود.
تكثير اركيده به دو روش رويشي و بذر قابل افزايش است.
در افزايش بذر سبز كردن بذر مشكل است. بنابراين بيشتر سعي بر افزايش رويشي ميباشد. كه به روشهاي مختلف مانند قلمه، تقسيم بوته و كشت بافت انجام ميشود.
دو جنس Phaleanopsisو Phaiusرا ميتوان با قلمههاي ساقه داراي گل افزود. در ساقه گل جنسPhaius معمولا حداقل 7 گره بين پايينترين گل تا پايه ساقه وجود دارد. در جنس Phaleanopsis در بيشتر مواقع گره كه درست زير اولين گل قرار دارد داراي يك جوانه گل است و گره پاييني اغلب، جوانه بادوامي ندارد. بنابراين بهتر است از گرههاي مياني استفاده شود.
بيستر اركيدهها (دارزي) در طبيعت بصورت اپيفيت زندگي ميكنند، و در تنه درختان جنگلي رشد و نمو
مينمايند. روي اين اصل سالها پيش پرورش دهندگان اركيده از ريشههاي پوسيده سرخسي به نام اوسموندا براي خاك گلدان اين گياه استفاده ميكردند. چون اين ماده در ايران فراهم نيست، پرورش دهندگان اركيده مخلوطهاي بسيار سبك به كار ميبرند. براي اين منظور از سنگريزه مخلوط با تورب و يا از پوستههاي خردشده نارگيل كه در كف انبار نارگيل گردآوري ميشود و يا حتي از شن درشت بدون اضافه كردن هيچ گونه ماده ديگر استفاده به عمل
ميآيد.
از نكات مهم در برداشت گل اين است كه بايد به گونهاي انجام شود كه بيماري بين گونهها منتقل نشود. يعني يا از تيغههاي يكبار مصرف استفاده شود و يا اينكه پس از قطع گلهاي هر بوته چاقو گندزدايي گردد. چيدن گلها پيش از رسيدنشان، باعث پژمرده شدن آنها ميشود.
نام فارسي : نرگس
نام علمي: Narcissus trompetes
نام انگليسي : Daffodil
خانواده: Amaryllidaceae
طول عمر شاخه بريده : 4 تا 10 روز
روش تکثير: توسط پياز در مهر و ابان
نوع خاک: خاک باغچه و ماسه شسته
شکل ظاهري برگ وگل: گياهي علفي، سوخدار، شيپوريبه رنگ زرد طلائي و در وسط گلهاي پياله اي بنام تاج گل وجود دارد.
نيازهاي محيطي:
دما: حداقل c ˚ 15
نور: کامل
آبياري: متوسط
آفات و بيماريها: بيشترين مشکل جدي شامل مگس پياز نرگس .......... نرگس، رابها، پوسيدگي طوقه و ساير آلودگياي قارچي ويروسها شامل: ويروس نوار زردي نرگس ........................ بر روي گلدهي اوليه.
سطح زير كشت : حدود 30000 متر مربع فضاي باز و توليد
منبع: سی دی 100 گل ایستگاه تحقیقات
نام فارسي : ميخك در زيان يوناني( گل الهي ، گل خدايان )
نام علمي: Dianthus caryophyllus
نام انگليسي : carantion
خانواده: Caryophyllaceae
طول عمر شاخه بريده :بين 5 تا 15 روز، بيشترين سطح زير كشت و بهترين كيفيت ميخك ايران در محلات مي باشد.
روش تکثير: قلمه از شاخه هاي جانبي گياه مادر – گياه 1 ساله و 2 ساله به طول 15-8 سانتيمتر در فصل زمستان .
نوع خاک: تورب و مواد آلي و ماسه يا خاک شني و مود دامي با PH كمي قليايي
شکل ظاهري برگ وگل: بوته با ساقه اي گره دار – برگهاي باريك و خميده به رنگ سبز يا خاکستري مايل به آبي بصورت متقابل از محل گره ها بيرون آمده اند – گلها به رنگ سفيد ، صورتي،قرمز ، بنفشو بسياري رنگها ي جديد ديگر .
نيازهاي محيطي:
دما: حداقل 15c ˚ ( در گلخانه تا 20 -12 c ˚ )
نور: كامل
آبياري: در زمستان هر دو هفته و در تابستان 3-2 روز يك مرتبه - متوسط
آفات و بيماريها: شته ها ، تريپس و كرم درخت و كنه هاي قرمز . تار عنكبوتي ممكن است تحت شرايط گلخانه براي ميخك مشکل ساز باشند. زنگ گياهي برگها و ساقههاي گل ميخك را تحت تاثير قرار مي دهند و پژمردگي فوزاريومي به آساني توسط شته ها انتقال مي يابد .
سطح زير كشت : حدود 600000 متر مربع گلخانه و توليد حدود 70000000 شاخه گل
منبع: سی دی 100 گل ایستگاه تحقیقات
نام فارسي : مريم
نام علمي: Polianthes tuberosa
نام انگليسي : Tuberose
خانواده: Amaryllidaceae
طول عمر شاخه بريده : 5 تا 15 روز
روش تکثير: تقسيم انشعابات پياز در پائيز توسط فلس پياز رسيده - پياز چه هايي كه در گوشه ساقه و برگ تشكيل شده است .
نوع خاک: خاک باغچه بدون کود
شکل ظاهري برگ وگل: گلهايي سفيد و مرمي و ستاره اي شکل- برگهاي باريک، خطي تا نيزه ايشکل- خوشه اي لوله اي با عطر بسيارزياد.
نيازهاي محيطي:
دما: حداقل c ˚ 0
نور: کامل
آبياري: متوسط
آفات و بيماريها: بسيار حساس به تريپس، حساس به ويروسها
سطح زير كشت : حدود 50000 متر مربع گلخانه و حدود 300000 متر مربع فضاي باز 9000000 شاخه گل
منبع: سی دی 100 گل ایستگاه تحقیقات
نام فارسي : شيپوري
نام علمي: Zantedeschia acthiopica
نام انگليسي : Arumlily- Calla
خانواده: Araceae
طول عمر شاخه بريده : 4 تا 10 روز
روش تکثير: تقسيم ريزوم در اواخر بهار يا تابستان
نوع خاک: 5/3 خاک باغچه + تورب + ماسه + 5/2 کود دامي و يا خاک باغچه، ماسه و کود دامي.
شکل ظاهري برگ وگل: گياهي دائمي داراي ريزيوم با برگهاي تير کماني به رنگ سبز تيره و دم باريک طويلي که به يک متر مي رسد. گلاذين اسپاديس، گلها کچک، زرد رنگ که توسط برگ تغيير شکل يافته اي بنام اسپات سفيد رنگ احاطه شده است.
نيازهاي محيطي:
دما: حداقل 5˚ c متوسط
نور: متوسط
آبياري: زياد
آفات و بيماريها: حساس به قارچهاي مختلف و حساس به شته ها
سطح زير كشت : حدود 20000 متر مربع گلخانه و توليد 400000 شاخه گل
منبع: سی دی 100 گل ایستگاه تحقیقات
نام فارسي : داوودي
نام علمي : Chrysanthemum, morifolium
نام انگليسي : Chrysanthemum
خانواده: Compositae
مهمترين گل بريدني در دنيا ميباشد. گياهي چندساله ، مقاوم به سرما و بوسيله دستكهايي در سطح زمين گسترش مييابد و خيلي سريع يك محوطه را ميپوشاند. توليد تعداد زيادي ساقه ايستاده ميكند كه در صورت لزوم بايد قطع و هرس شوند. هر ساقه ميتواند تعداد زيادي شاخههاي فرعي داشته باشد. برگهاي آن ممكن است صاف يا دندانهدار باشد كه بصورت متناوب روي ساقه قرار دارند. گاهي ساقه و برگهاي آن كمي چسبناك است. بر اثر مالش و خراش دادن برگها، بوي خوبي از آن متصاعد ميشود.
چون اين گل جزء تيره كلاپركسانان ميباشد، هر گلآذين منفرد داراي دو نوع گل (گلچه) است. گلهايي كه در سمت بيروني طبق واقع شدهاند گلهاي ماده و گلهايي كه در وسط قرار دارند دو جنسي و معمولا بارورند. هرچه تعداد
گلچهها بيشتر گلها پرپر به نظر ميرسند. گلبرگها در تمام رنگها به جزء آبي ديده ميشوند. گياهي است روز كوتاه ولي برخي رقمها بيتفاوت هستند.
روش تكثير
• بذر: داودي يك گياه آلوگام (دگرگشن) بوده و هتروزيگوسيتي بالا دارد، افزايش با بذر فقط براي بهنژادي بكار ميرود.
• قلمه:روش تجاري افزايش داودي ميباشد. زمان قلمهگيري در بهار ميباشد. دماي بستر كاشت قلمه 21-18 درجه سانتيگراد و دماي هوا 18-15 درجه باشد. پس از 10 تا 20 روز قلمهها ريشهدار ميشوند.چون قلمههاي بخش مياني پايه مادري به علت عدم دريافت نور كافي ضعيف هستند، قلمهها بطور معمول از شاخههاي اطراف و جانبي پايه مادري انتخاب ميشوند.پس از كاشت قلمهها آنها را در شرايط روز بلند قرار ميدهند تا بوتههاي حاصل به حد كافي رشد نموده و توليد ساقههاي طويل نمايد (عمليات افزايش و تكثير در شرايط روز بلند انجام ميگيرد.).سپس به شرايط روزكوتاه منتقل ميشود تا گلدهي در آنها تحريك شود.حدود سه ماه پس از قلمهگيري گلدهي شروع ميشود.در كشت گلداني قلمهها با زاويه 45 درجه كاشته شده تا غالبيت انتهايي از بين برود.
• قلمه برگدار
تقسيم بوته: گياه داودي دستكهايي توليد ميكند كه به يك توده چند ساقهاي منجر ميشود و با آن ميتوان گياه را زياد كرد. معمولا در اوايل پاييز يا اوايل بهار انجام ميشود.تقسيم بوته به دو صورت انجام ميشود. يا اينكه گياهچههاي كوچك را كه داراي ريشه كافي هستند جدا كرده و ميكارند و توده پير را دور مياندازند و يا اينكه كل گياه را همراه توده پير تقسيم كرده و ميكارند.
نيازهاي محيطي:
دما: c ˚ 15 حداقل
نور: متوسط
آبياري: دو هفته يک مرتبه در تمام طول سال- متوسط
آفات و بيماريها: مشکل مهم شته ها و بقيه موارد بندرت آسيب وارد مي سازد. شته ها، گوش خيزک، eelworms، شپشکهاي سپيد،مينوز، کنه هاي قرمز تار عنکبوتي و سفيد بالک آسيب ميزنند. حساس به پوسيدگي قارچي کپک خاکستري، سفيدک پودري و زنگ سفيد. ويروسها ممکن است باعث کوتولوگي، علائم زردي و چروکيدگي برگها شوند.
سطح زير كشت : حدود 100000 مترمربع گلخانه و 250000 متر مربع فضاي باز
رز
نام علمي: Rosa sp
تيره: Rosaceae
برخي رزها در ايران به صورت وحشي يافت شده و نامگذاري شدهاند. مثل رز رشتي، رز اصفهان، ... كه از آنها بصورت گل بريدني، گياه گلداني، گياه باغي و توليد عطر و گلاب استفاده ميشود.
توجه زياد به گل رز كه به آن ملكه گلها نيز گفته ميشود به دليل چندساله بودن، ارقام بسيار جديد زياد با فراواني رنگها، شكلهاي مختلف، اندازههاي مختلف و آساني نسبي توليد و نگهداري آن چه در محيط بيرون و چه در گلخانه ميباشد. از هر بوته كشت شده در گلخانه ميتوانيم در سال چندين بار و به مدت چند سال گل بريدني بگيريم.
به تقريب تمام گونههاي ورد چوبي و داراي شاخههاي خاردار هستند. اين گياهان ميتوانند برافراشته بوده و بصورت درختچه درآيند و يا اينكه به شكل بالا رونده يا خزنده باشند. برگها متناوب مركب، خزانشونده يا دائمي هستند. گلها ممكن است بصورت گلآذين منفرد، ديهيم يا خوشه گرزن (پانيكول) باشند. برخي از گونههاي وحشي داراي 5 گلبرگ و تعداد زيادي پرچم هستند. تخمدان زيرين بوده و در داخل ميوهاي گوشتي به نام Hip قرار دارد كه اين ميوه ميتواند با رسيدن از زرد تا قرمز تغيير رنگ دهد. اغلب گونههاي در طول فصلهاي بهار و تابستان گل ميدهند. يك گونه ورد يعني R. moschata ( R. autumnalis × noisettana ) در پاييز نيز گل ميدهد و شايد يك روزكوتاه باشد. ارقامي از رز تهيه شدهاند كه خار ندارند، حذف خار همراه با حساسيت به بعضي بيماريهاست. در بعضي ارقام رز، خارها زيباتر از گل است.
گونههاي رز كه تاكنون شناسايي شده بيش از 250 عدد ميباشد كه تنها حدود 7 گونه آن در توليد رزهاي كنوني نقش داشتهاند. كه توليد R × hybrida L را نمودهاند.
از نظر باغباني ميتوان رزها را بصورت زير دستهبندي نمود:
1. رزهاي گونهاي: كه هر كدام از رزها در اين دستهبندي يك گونه مشخص دارند مثل R. canina وحشي بودهاند و از سراسر دنيا جمع شدهاند و كشت و كار شدهاند و از اول وجود داشتهاند.
2. رزهاي قديمي: دو رگهها يا جهش يافتههايي هستند كه در رزهاي گونهاي داشتهايم. مثل R. damascena كه گونهاي است و پس از يك تغيير به گروه قديميها ميپيوند.
3. رزهاي دورگه چاي Hybride tea roses : از تلاقي متعددي كه در رزهاي گونهاي رخ داده به وجود آمدهاند. اينها در انتهاي ساقه داراي يك تك گل درشت هستند. و بعنوان شاخه بريده مورد مصرف دارد.
4. رزهاي مينياتور: ارتفاع گياه كم و برگها و گلها كوچكند و در بعضي گونهها حالت رونده دارد. معمولا به صورت خوشهاي گل ميدهند.
5. رزهاي گراندي فلورا: هم خوشهاي گل ميدهند و هم تكي (بر روي يك بوته).
6. رزهاي پيشرفته: دو رگه بين رزهاي گونهاي و قديمي هستند.
7. رزهاي خوشهاي: هم خوشهاي، هم تكي گل ميدهند. بعنوان گل بريدني مورد استفاده قرار ميگيرند.
8. رزهاي بالا رونده: بر روي تنه درختان و پوشش ديوارها استفاده ميشوند.
9. رزهاي رونده: از آنها ميتوانيم آلاچيق درست كنيم.
10. رزهاي چندگلي: معمولا گلهاي آنها ريزتر از گلهاي خوشهاي است. بعضي مواقع رزهاي مينياتور را در اين گروه قرار ميدهند.
در طبقهبندي ديگر بر اساس نام گزارش دهنده، يابنده، نام مكان و يا مشخصات گياهشناسي آنها ميباشد و شامل موارد زير است:
R. damascena به نام گل محمدي مشهور بوده و يكي از قديميترين وردهاست. اغلب بصورت درختچهاي باريك و بلند است. R. foetida از نسترن هاي وحشي بومي آسيا بوده و بهنام R. lutea نيز ناميده ميشود. يك واريته آن R. f. persiana است كه به رز ايراني گل زرد معروف و بسيار معطر است. واريته R. f. biocolor است كه گل دو روي ناميده ميشود كه رنگ آن قرمز طلايي بوده ولي وسط گل به رنگ زرد طلايي ميگرايد.
گلدهي
گلانگيزي در ورد به عوامل محيطي وابسته نيست. با اين حال داراي رقمهاي دائمگل و غيردائم گل است كه براي توليد گل در گلخانه از انواع دائمگل استفاده ميشود. وردهاي باغي هم شامل رقمهاي دائمگل و هم رقمهاي غيردائم گل است.
رزهاي گلخانهاي معمولا رز خنثي هستند و پيوسته گل ميدهند. رزها آفتابدوست هستند و در شرايط بيرون روزبلند غير اجباري ميباشند.
در نواحي گرم
در نواحي معتدل
در رز با هرس ميتوان تعداد گل را كاهش و كيفيت گل را افزايش داد. كاهش دما هم به كيفيت گلها كمك ميكند. هرچه تعداد جوانهاي كه روي گياه نگه ميداريم را محدود كنيم، تعداد شاخهها و تعداد گلها كمتر خواهد شد.
ارقام مختلف رز از نظر گلانگيزي و زمان گلانگيزي با هم تفاوت دارند:
رزهاي معمولي: گلانگيزي روي شاخه سال جاري انجام ميشود و كاري به شاخه سال قبل ندارد و هر زماني كه بخواهيم ميتوانيم هرس كنيم (حتي در بهار)
نسترن: گلانگيزي روي شاخه سال قبل صورت ميگيرد و هرس را زماني انجام ميدهيم كه هنوز گلانگيزي نشده است.
سگ گل: گل انگيزي در تابستان صورت ميگيرد.
نور: از نظر شرايط مناسب كشت و كار، رز در مجموع نور زياد و هواي خنك را براي بهترين كيفيت ميپسندد. حداقل بايد 6 ساعت آفتاب در روز دريافت كند. اگر ميزان دريافت آفتاب بيش از اين باشد، بهتر است. اگر زير درختان سايهدار كشت شوند گلها از كيفيت خوبي برخوردار نيستند. شدت نور كم منجر به طويل شدن بيش از حد دمگل شده و سفت شدن دمگل يا ساقه گلدهنده را به تاخير مياندازد كه خود منجر به خميدگي گردن خواهد شد.
CO2 : در گل بريدن ها به ميزان 1500vpm و در گلدانيها حدود 850 vpm باعث افزايش كيفيت گلها ميشود.
محيط كشت: معمولا گفته ميشود كه رز گياه پرتوقعي است، پس در محيط كشت آن دست كم يك قسمت خاك مرغوب بايستي استفاده شود.
امروزه براي گل بريدني رز از آبكشت هم استفاده ميشود. در آبكشت رز از تركيباتي مثل cocopeat كه از الياف ميوه نارگيل گرفته ميشود استفاده ميشود. حتي الامكان بايد سعي كنيم كه از تركيبات مصنوعي استفاده نكنيم. از آنجا كه از گياه قرار است به مدت طولاني (حدود 10 سال) بهرهبرداري شود بهتر است در زمان كاشت و محيط كشت آن دقت لازم صورت گيرد. خاك آن بايد 10 درصد مواد آلي داشته باشد. خاكهاي شني براي رشد رز مناسب نيست. از كاشت آن در خاكهاي آهكي بايد خودداري كرد. pH مناسب براي آن حدود 5/6 است ولي pH بين 5/5 تا 5/7 را ميپسندد.
وردها براي رشد مطلوب، به تامين رطوبت كافي نياز دارند. بهتر است آبياري در زمان نياز بصورت عميق انجام شود تا بصورت سبك و دائمي. آب بايد مستقيم وارد خاك شده و از سيستمهايي كه از بالا آبياري كرده و باعث خيس شدن شاخساره گياه ميشود نبايد استفاده كرد، چون باعث شيوع بيماريها ميشود و زماني كه كودآبياري ميشود باعث باقي ماندن بقاياي كود روي برگها شده كه در توليد گل بريدني مطلوب نيست.
براي توليد ورد با كيفيت بالا، تغذيه خوب ضروري است. انواع پررشد به كود نيتروژن بيشتري نياز داند اما نيتروژن بيش از حد نيز نامطلوب و باعث ايجاد شاخههاي سست ميشود. در حالت معمول كود فسفر و پتاسيم بيش از ساير كودها نياز دارد. براي توليد ورد بريدني بايد در خاك N.P.K و كمي آهن و منيزيوم اضافه شود. كودهاي مخلوط حاوي پتاسيم براي جلوگيري از رشد آبكي شاخههاي گل ورد كه غالبا در فصول باراني روي ميدهد موثر واقع ميشود.
دما و CO2 نيز در گلدهي نقش دارند. ديده شده كه در دماي C◦17 روز و C◦14 شب كيفيت گلها خيلي بهتر است، ولي گلدهي به تاخير ميافتد. (گلدهي رز در هواي خنك به تاخير ميافتد). CO2نيز بر كيفيت گلها موثر است كه در گلخانه قابل استفاده ميباشد. بايستي توجه داشت كه هم دماي خيلي پايين و هم دماي خيلي بالا كيفيت گل را كاهش ميدهد.
در بيشتر رقمهاي امروزي ورد، دماي شبانه حدود C◦16 براي رشد گياه مناسب است. دماي C◦ 21-20 و C◦ 28-24 در روزهاي آفتابي بسيار مناسب است. اگر دماي گلخانه زياد بالا رود اندازه گلها كوچك، تعداد گلبرگها و كيفيت گل كاهش يافته و ساقه نرم ميشود كه ناشي مواد فتوسنتزي است. اگر دما زياد پايين بيايد نيز خسارتزا است بطوريكه اگر دما C◦ 6 كاهش يابد، گلدهي به مقدار زياد كاهش يافته و گلهاي حاصل نيز كيفيت خوبي ندارند. از نظر نور نيز گلهاي بريدني بطور كلي در شدت نور كامل پرورش داده ميشوند تا محصول با كيفيت بالا حاصل شود. در تابستان ممكن است براي جلوگيري از سوختگي يا پژمردگي گلبرگها نياز به كاهش شدت نور باشد.
رشد بيش از حد در آخر تابستان نبايد كود داده شود (بويژه كود نيتروژنه) و ثانيا فواصل آبياري را بيشتر كرده و در اوايل پاييز آبياري قطع ميشود.
جوانهگيري و هرس
در رز كه از مراحل داشت آن محسوب ميشود را در5 مرحله ميتواند انجام گيرد:
الف) حذف جوانههاي كوچكتر از يك نخود (soft pinch)
ب) حذف جوانههاي بزرگتر از يك نخود (hard pinch)
اين عمل بايستي تا دومين 5 برگچهاي صورت گيرد كه پس از آن شاخساره جديد رشد بسيار خوبي خواهد داشت و گل خوبي خواهد داد.
جوانههايي كه كنار برگهاي 5 برچهاي به بالا قرار دارند، قدرت رشد بهتري دارند و گل بهتري خواهند داد.
در سربرداري، به محض مشاهده جوانههاي خفته، معمولا ساقهها از محل برگ 5 برگچهاي به بالا حذف ميشوند كه به اين عمل سربرداري ملايم گويند. در سربرداري سخت زماني كه جوانه به اندازه يك نخود يا بزرگتر شود، شاخه قطع ميشود.
اگر بوتهاي در بهار و يا تابستان پيوند شود، جوانه رشد كرده و تا آخر فصل به طول 50 سانتيمتر و يا بيشتر ميرسد. اين شاخه اگر باقي بماند در اثر برف خواهد شكست بنابراين بايد در اواخر پاييز از بالاي چند جوانه هرس شود. كه چند جوانه باقي مانده به سرما مقاومند و هرگز آسيبي نميبيند.
قطع گلهاي خشك شده روي بوته ورد، بايد در بالاي اولين برگ يعني بلافاصله پس از گل صورت گيرد. به ويژه در سال اول از قطع شاخههاي بلند ورد به همراه گل بايد اجتناب كرد چون هرگونه هرس و قطع شاخهها در فصل رويش باعث ضعيف شدن بوته گل ميشود.
پاجوشها داراي برگهاي ريزتر و روشنتر از پيوندك ميباشد كه از طوقه و يا از ريشه منشاء ميگيرند. در حذف آنها نبايد از سطح زمين قطع انجام شود. بلكه بايد از محلي كه منشاء گرفته قطع شده تا نقطه رشد آن از بين برود.
خم كردن ساقه (Bending)
خم كردن شاخه عمل رايجي در توليد ورد بريده است كه به ايجاد بوتهاي با تاجي از شاخههاي افقي و نيز شاخههاي عمودي منجر ميشود. 30 تا 40 روز پس از كاشت قلمههاي ريشهدار ورد، شاخههاي با كيفيت كم توليد ميشود كه جوانههاي آن را حذف كرده و آن را از بالاي جوانه دوم به سمت پايين خم ميكنند. در شاخههاي كور نيز اين گونه عمل ميشود. اين عمل باعث رسيدن نور به قسمتهاي پايين گياه و در نتيجه افزايش فتوسنتز، افزايش مقدار كربوهيدرات در بخش انتهايي شاخه، فراهم شدن شرايط براي كاشت تعداد بوته بيشتر در واحد سطح، افزايش تعداد، طول، قطر و وزن بيشتر شاخه گل ميشود. با اين كار برداشت گل نيز آسانتر ميشود.
پس از ريزش گلبرگها، قطع تخمدان با مقداري از دمگل به منظور ذخيره انرژي گياه لازم و ضروري است.
روش تكثير
1. بذر: براي بهنژادي يا براي توليد پايهها. ارقامي كه با بذر افزوده ميشوند ريشه گسترده دارند و بهتر در خاك استقرار مييابند. هميشه از بذر استفاده نميشود چون بذرها تفرقه صفات ايجاد ميكنند. بعضي از ارقام مقاومت خوبي به بيماريها دارند ولي چون ريشهدهي خوبي ندارند، از بذر آنها براي تكثيرشان استفاده ميشود.
2. قلمه: قلمه سخت چوب يا قلمه تك گره برگدار. قلمه تك گره برگدار در مورد رز مينياتور استفاده ميشود. بهترين زمان قلمهگيري زماني است كه اولين سرما موجب ريزش برگها شده باشد. در مناطق سردسيري گاهي اواخر زمستان و يا اوايل بهار قلمهگيري ميكنند و در مناطق گرمسيري مانند خوزستان از بهمن تا اواسط فروردين ميتوان قلمهگيري كرد. دماي محيط كشت قلمه بايد ◦C 21– 18 باشد. كاهش نور، سيستم مهپاش و استفاده از تنظيم كننده رشد ريشهزايي، در توليد ريشه مفيد است و اگر همه شرايط مناسب باشد پس از 6 – 5 هفته ريشهدار ميشود.
3. كوپيوند: اغلب از كوپيوند سپري و گاهي از لولهاي يا شكافي هم استفاده ميشود و معموليترين و مرسومترين روش افزايش ورد به ويژه براي توليد گل بريدني كوپيوند است. زمان كوپيوند اواخر بهار و يا اواخر تابستان است. در مناطق گرم مانند خوزستان، اسفند و فروردين (پيوند بهاره) و همچنين مهر و آبان(كو پيوند پائيزه) مناسب ميباشد، كه كوپيوند بهاره ترجيح داده ميشود. در هر صورت در اسفند سال بعد آن قسمت از پايه را كه بالاي محل كوپيوند قرار داد قطع ميكنند. پيوندك بايد از ساقههاي قوي گلدهنده انتخاب شود. بهتر است جوانههاي وسط ساقه جهت پيوندك در نظر گرفته شود. يكي از معايب ورد پيوندي ايجاد پاجوشهاي زياد است كه مرتب بايد آنها را از محل رشد قطع كرد. در روش قلمه - پيوند كه به آن Stenting ميگويند اين مشكل حل ميشود. امروزه وردهاي بريدني كه از هلند وارد ايران ميشود به اين روش افزايش يافتهاند.
4. كشت بافت: هم بخوبي جواب ميدهد.
5. خوابانيدن: اين روش بيشتر براي وردهاي خزنده و بالارونده انجام ميشود. زخمي كردن محل تماس ساقه با خاك در جهت نوك ساقه تا عمق حدودا وسط ساقه به ريشهدهي كمك ميكند.
6. تقسيم بوته: در مورد وردهاي خزنده و بالارونده انجام ميشود.
گونههاي مناسب جهت پايه عباتند از:
R. canina (سگ گل، نسترن وحشي)
در ايران براي كوپيوند انواع مختلف ورد از آن استفاده ميشود و مهمترين پايه در دنيا است. اين گونه با بذر افزايش مييابد. اين پايه گرايش به پاجوشدهي دارد. اين پايه با شرايط خشكي و خاكهاي قليايي سازگاري دارد.
R. multiflora (رز ژاپني)
براي وردهايي كه در باغچه كاشته ميشوند به كار ميرود. به دليل نداشتن خار به آساني پيوند ميشوند. به نماتد مقاوم بوده و پاجوش بيش از حد نميدهد. بسيار پررشد است ولي چون در بهار زود شروع به رشد ميكند در مقابل سرما قرار ميگيرد. مقاومت اين پايه در مقابل سرما، خاكهاي آهكي و در مقابل عوامل نامساعد خاك كم است.
R. manetti (R. × noisettiana)
براي وردهاي گلخانهاي استفاده ميشود. همچنين براي وردهاي پاكوتاه و كشت در خاكهاي شني مناسب است. با قلمه افزايش مييابد و رشد گياه حاصل از آن متوسط است.
R. rugosa
همانند سگ گل به پاجوش دهي تمايل دارد. سيستم ريشهاي آن كم عمق و افشان است.
R. odorata (Tea rose)
براي وردهاي گلخانهاي يك پايه مناسب است و از معايب آن اين است كه به سرما مقاوم نبوده و در مناطقي كه زمستانهاي معتدل دارد قابل استفاده است.
نابساماني فيزيولوژيكي
عوامل پاتوژن در ايجاد اين نابسامانيها نقشي ندارند. در اصل عوامل محيطي بيشتر موثرند مثل دما، نور، ...
1. در گلهاي بريدني، سوختگي نوك گلبرگها يا سياه شدن حاشيه آنها و پيچخوردگي ناحيهاي آنها يك نابساماني است كه در اثر كمبود نور و كمي حرارت هوا ميباشد.
راه حل: استفاده از نور تكميلي و تهويه و يا كاهش دما
2. كله گاوي ( Bull head ): يك نابساماني ديگر است كه در آن گلها به صورت مسطحتر و اغلب پررنگتر از حالت طبيعي در ميآيند. معمولا اين حالت برروي شاخسارههاي جديد پررشد مشاهده ميشود. دليل اصلي آن دماي خيلي پايين در طول نمو گل ميباشد (در كشور ما بيشتر اين مورد ديده ميشود).
شايد حشره تريپس هم عامل آن باشد.
راه حل
نكته: هرچه شاخهها را از پايين هرس كنيم شاخه جديد پررشدتر ميشود و اگر از بالا هرس كنيم رشد شاخه كمتر ميشود.
3. شاخساره كور: حالتي است كه در نوك شاخساره جوانه گل ديده نميشود. اين حالت به دليل كمبود نور در طول افزايش شاخساره ميباشد.
راه حل: هرس درختاني كه برروي آنها سايه مياندازد يا قرار دادن آنها در نور آفتاب.
4. سوختگي نوك گلبرگها يا سياه شدن حاشيه گلبرگها و پيچخوردگي گلبرگهاي بيروني: اين عارضه را ميتوان با كاربرد نور تكميلي در روزهاي ابري و نيز ايجاد تهويه مناسب كاهش داد.
5. گردن آويز: نابساماني فيزيولوژيكي كه در گل بريدني رز مشاهده ميشود: گردن آويز يا پژمردگي گردن
(Bent neck يا Neck wilt) ميباشد كه در اثر عدم تحمل وزن گل برروي دمگل و آويزان شدن گل صورت ميگيرد. دليل آن كمي نور و كمي تجمع كربوهيدرات در دمگل و چوبي شدن آن كه بتواند تحمل وزن غنچه را بكند، ميباشد (البته در گل بريدني، به دليل عدم جذب آب و پژمرده شدن دمگل تشديد ميشود).
راه حل: نوركافي به گياه بدهيم. Recut كردن هم موثر است.
6. آسيبهاي جيوهاي: مقادير كم بخار جيوه باعث مرگ سرشاخهها ميشود. براي خنثي كردن اثر جيوه، پودر نرم آهن را روي خاك ميپاشند ولي اگر جيوه در بستر كاشت ريخته شود خنثي كردن آن كاري مشكل و يا غيرممكن است.
پس از برداشت
در رزهاي قرمز و صورتي زماني كه كاسبرگها كاملا برگشتهاند و يك تا دو گلبرگ شروع به باز شدن كرده زمان مناسب برداشت است.
ارقام سفيد را ميتوان ديرتر برداشت كرد (عمر گلجايي بيشتر دارند).
ارقام زرد را زودتر از قرمز و صورتي (يعني در حالت غنچه) بايد برداشت كرد.
كابرد گل رز
در بعضي از ارقام ميوه زيباتر از گل است. همه ارقام رز بخاطر گل كشت نميشوند. بعضي به خاطر ميوه و بعضي به خاطر خار.
براي زيادكردن اقسام بوتههاي گل سرخ راههاي متعددي وجود دارد كه هريك از آنها به نسبت خواصي را كه دارد ميتواند مورد استفاده علاقمندان واقع گردد:
1- كاشتن دانههاي گل سُرخ
دو موقع از كاشتن دانههاي گل سُرخ براي زياد كردن آن ميتوان استفاده كرد. يكي براي بدست آوردن جورهاي تازه و ديگري كاشتن دانههاي نسترن براي تهيه پايههاي جوان و سالم قابل پيوند.
الف – براي بدست آوردن جورهاي تازه اي از گل سُرخ
بايد ميوههائي را كه به اين منظور روي بوتهها باقي گذاردهاند (اين ميوهها حاصل گلهائيست كه با قسم يا جور ديگري كشنگيري شده يا بواسطه وجود اقسام و جورهاي متنوع زياد دراطراف آن فكر ميكنند بهطور طبيعي عمل كشنگيري روي آنها انجام شده) اواسط پائيز موقعي كه كاملا رسيده باشد، قبل از شروع سرما و يخبندان بچينند، نشانه رسيدن ميوه گل سرخ موقعي است كه ميوهها رنگ انداخته و نارنجي رنگ ميشوند.
ولي بايد دانست در بعضي از اقسام گل سرخ مخصوصا دورگههاي چاي ميوهها بزحمت رنگ مياندازند و بهطور كلي موقع رسيدن ميوهها بسته به نژاد – منطقه و محل كاشت فرق ميكند.
ميوههاي رسيده را بايد همان موقع چيدن، اواسط مهر يا آبان بكارند (زيرا تخم ميوههاي اين گل پس از چيدن خيلي زود قوه ناميه خود را از دست ميدهد) اگر تخمها كاملا نرسيده و هواي آن منطقه سرد شده ، براي آنكه قوه ناميه آن كامل شود، تخمها را لاي خاك اره يا ماسه نرم كمي مرطوب طبقه طبقه ميچينند تا وقتي كه برسد.
معمولا اوائل آذرماه ميتوان اين دانهها را بيرون كاشت، موقع كاشتن ميوهها را با چاقوي پيوند زني چهار قسمت كرده دانهها را خارج ميسازند و براي آنكه بدانند دانههائي كه ميكارند از چه قسمي است تا پس از سبز شدن و گل كردن معلوم شود بين آنها جورهاي جديدي بهوجود آمده، بايد دانههاي هر قسم را در خزانه مخصوصي جداگانه كاشته و بهوسيله برچسبي جور يا قسم آنرا مشخص كنند.
خزانهاي كه در آن دانهها را ميكارند، اگر در گلخانه باشد مناسبتر است. در غير اين صورت بايد از تغارهاي مخصوص بذركاري استفاده كرد. خزانه يا تغار را با خاكي كه تجزيه شده قبلا تهيه كردهاند پُر كرده روي آنرا صاف نموده، دانهها را به رديف مرتب روي خاك ميچينند، بعضيها براي اينكه خاك خزانه تقويت شده و كمك موثري به سبز شدن تخمها كند، با خاك هر خزانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم گوگرد و مقداري سولفات دوفر سفيد و كمي از كودهاي شيميايي داخل ميكنند .
آماتورها براي احتياط و پيش گيري از بروز آفات حيواني و قارچي، خاك خزانه را دو ماه قبل از موقع كاشتن با محلول فورمول (Formol) ضدعفوني كرده يا همان موقع كاشتن با تزريق سولفور دو كاربون اين كار را انجام ميدهند تا پس از آنكه بوتهها سبز شدند دچار آفات مذكور نشوند. پس از آنكه دانهها را روي خاك مرتب چيدند، آهسته با كف دست آنها را فشاربايد داد تا دانه خوب به خاك بچسبد و روي آنرا با قشري بهضخامت ۱ تا ۱/۵ سانتيمتر شن پوشانده، خزانه را آبياري ميكنند. تخمها بسته به اقسام مختلف آن از ۳۰ الي ۹۰ روز بعد از كاشتن سبز ميشوند. پس از سبز شدن بايد آب دادن را كمتر كنند تا ريشه بوتهها كه خيلي ظريف است نپوسد، تا موقعي كه هوا سرد و يخبندان است، اين بوتهها را بايد در گلخانه يا در زير شاسي نگهداري كرد. پس از مساعد شدن هوا آنها را بيرون آورده در خزانه ديگر با فواصل بيشتري نشاء كرده يا آنكه جداگانه ميكارند.
بوتههاي نو را بايد هر هفته يا ۱۵ روز يك مرتبه بازديد كرد تا اگر آثاري از " شته سبز " يا " پارازيت " هاي ديگر روي آنها مشاهده شود بهوسيله محلول سولفات دو نيكوتين و يا سموم ديگر با آنها مبارزه كنند تا از ضعيف شدن بوتهها جلوگيري شده زودتر رشد نمايند.
پس از اينكه بوتهها قوي شدند سال دوم آنها را يا در كَرت مخصوصي با فاصله ۵۰ سانتيمتر كاشته يا در گلدانهاي بزرگتري ميگذارند تا شروع بگل دادن كند .
ب – كاشتن دانه هاي نسترن براي پايه:
از اواسط شهريورماه كه ميوههاي نسترن قرمز ميشود بايد آنها را چيده بعد همه آنها را در لاوك چوبي ياتغاري ريخته آهسته با دسته هاون چوبي يا گوشت كوب له كنند تا دانهها از گوشت ميوه جدا شود.
سپس آنها را چند دفعه با آب فراوان شسته دانههاي ريز و پوك را كه روي آب ميايستد جدا كنند تا دانه سالم و درشت و پاك بهدست آيد.
چون موقع كاشتن اين دانهها، بسته بهوضعيت منطقه يكي از ماههاي مهر، آبان و آذر يا اواخر اسفند ميباشد، براي آنكه قواي ناميه خود را از دست ندهند بايد فورا دانهها را خوب خشك كرده لاي طبقات شن يا نرمه زغال چوب بچينند.
موقع مناسب دانهها را در كرتهاي وسيعي كه خاك كرتها را بايد قبلا حاضر كرده و به اندازه كافي عميق باشد، به رديف بفواصل ۲۰ سانتيمتر و عمق يك سانتيمتر ميكارند.
اگر دانهها را پائيز كاشتهاند براي جلوگيري از نفوذ سرما و يخ زدن، بهتر است روي كرتها را با قشري از پهن اسب پوشاند.
دانهها بهار سبز ميشوند و پائيز بعد آنها را بيرون آورده در كرتهاي ديگري بهفواصل ۳۰ سانتيمتر ميكارند. تا قبل از رشد كامل بوتهها كه قابل پيوند كردن بشوند بايد مواظبت كرد امراض و آفاتي از قبيل " زنگ – آردك (سفيدك) – شته سبزو قرمز " و غيره به آنها سرايت نكند.
براي پيشگيري بهتراست چندمرتبه بوتهها را با محلول "سولفورون" (گوگرد محلول در آب) يا محلول يك درهزار "پرمنگنات دو پطاس " يا محلول " بوردله "(كات كبود و آب صابون) سمپاشي كنند. اين بوتهها را سال دوم يا سوم باشكالي كه ميل دارند ميتوان پيوند كرد .
۲ – قلمهزدن
براي آنكه بتوان در مدت كوتاهتري بوتههاي سالم و قوي براي پايه بدست آورد يا در نبودن پايه براي پيوند يكي از اقسام گل سرخ را زياد كرد، قلمهزدن را انتخاب كردهاند.
قلمه بعضي از نژادها و اقسام گل سرخ با كمال سهولت نتيجه مي دهد و در مدت كوتاهي ريشه ميدهد و با اين وسيله ميتوان تعدادي از يك قسم يا جور بهدست آورد.
بين جنسها و اقسام مختلف گل سرخ آنها كه براي قلمهزدن مناسبند بشرح زير ميباشند:
۱ – گل سرخهاي بنگال .( Rosier du Bengale )
۲ – گل سرخهاي جزيره بوربون.(Rosier de lile Boorbon )
۳ – گل سرخهاي منگوله و دو رگههاي آن
۴ – گل سرخهاي چاي ( Rosier adeur de the ) و چند جور از دو رگههاي آن.
۵– انواع گل سرخهاي پوليانتا(RosierPolyantha Moltiflore) .
۶ – گل سرخهاي پُر گل ويشور (Wichuriana Multiflore ).
بوتهاي كه از قلمه گل سرخ حاصل ميشود چون همه قسمتهايش از يك قسم يا جور است يك خاصيت دارد و آن اينست كه مانند پيوندهاي روي نسترن باغبان مجبورنيست دائمآ مواظب گرفتن و حذف پاجوشهائي كه از ريشه ميرويد باشد تا بوتهها را ضعيف و خراب نسازد.
ولي از طرفي تعداد بوتهاي را كه بهوسيله قلمه ميتوان از يك بوته بهدست آورد چند برابر كمتر از آنست كه بهوسيله پيوند ممكن است حاصل نمود. زيرا از هر چشمه ساقه يك پيوند ميتوان گرفت، در صورتيكه ساقهاي را كه براي قلمه انتخاب ميكنند بايد دست كم چند چشمه داشته باشد، باضافه غالبآ ريشه اقسامي كه آنرا بوسيله قلمه زياد كردهاند دوام زيادي نداشته و بالاخره بيشتر از جورهاي گل سرخ را بهوسيله قلمه نميتوان زياد كرد. بهترين زمان براي قلمهزدن گل سرخ اواخر تابستان (شهريورماه) است. در اين ماه شاخههائي را كه مغزش چوبي شده با قيچي باغباني چيده به قطعات ۱۰ تا ۱۵ سانتيمتري تقسيم ميكنند، بهطوريكه ابتداء و انتهاي هر شاخه يك چشمه داشته باشد.
بعد برگهاي شاخه را بهقسمي با قيچي ميچينند كه يك تا دو سانتيمتر از دم برگها بساقه بماند، قلمهها را در گلدان يا تغار و يا جعبه مخصوص قلمه كه از چهارپنجم شن نرم شسته و يك پنجم خاك تازه باغچه و خاك برگ پُر شده بفواصل ۲ تا ۳ سانتيمتر پهلوي هم فرو كرده و اگر هوا متغير و نامساعد باشد روي آنها را حباب شيشهاي ميگذارند و يا نايلون ميكشند.
مدتهاست كه هورمونهائي براي تسريع در ريشه كردن قلمهها ساخته شده كه ممكن است قبل از آنكه قلمهها را در خاك فرو كنند، بهاندازه دو سانتيمتر از ساقهها را يكي دو روز در محلولي از آن هورمون گذارده بعد در خاك فرو كنند تا زودتر ريشه كرده به نتيجه برسد.
زمستان بايد قلمهها را زير شاسي يا نقاط كم آفتاب گلخانه گذاشت. بهار سال بعد كه قلمهها ريشه كرده و از هركدام شاخههاي تازه بيرون آمد، آنها را به آهستگي بهطوري كه نرمه ريشهها صدمه نبيند از خاك بيرون آورده در محل مخصوص ميكارند.
۳ – خواباندن شاخه
زمانيكه فصل قلمهزدن نباشد براي زياد كردن بوتههاي قسم خاصي از گل سرخ به طريق خواباندن شاخه متوسل ميشوند.
خواباندن شاخه در اقسام و جورهاي پا بلند كه براي قلمهزدن هم مناسب است و بيشتر در اقسام رونده عملي ميباشد
اوائل بهار شاخههايي را كه به اندازه كافي بلند و قابل خم شدن است قسمتي از آنرا از نزديك زمين خم كرده در گلدان يا زمين پاي بوته زير خاك ميكنند. پائيز يا بهار سال بعد كه شاخههاي خوابانده شده ريشه كرده است آنها را از بوته اصلي جدا كرده و موقع مقتضي با كمال احتياط بيرون آورده در نقطه ديگر ميكارند.
۴ – پيوند: براي ازدياد اقسام گل سرخ، دو نوع پيوند معمول و مورد عمل است:
۱ – پيوند شكمي: كه در بهار تا اوائل تابستان و ماه اول پائيز كه شيره نباتي در جريان بوده و شاخهها خوب پوست ميدهند ميزنند.
۲ – پيوند روي ريشه كه زمستان در گلخانه ميزنند: قبل از توضيح هريك از اقسام پيوند بايد پايههاي مناسب براي پيوند را شناخت تا زحمتي كه ميكشند بينتيجه نماند. مناسبترين اقسام را براي پايه بايد انتخاب كرد كه در زير شرح داده ميشود.
- پايه براي گل سرخهاي پا كوتاه
از معمولترين و بهترين اقسام گل سرخ براي پايه بايد نسترن معمولي كوهي ( رُزا كانينا Rosa Canina )را نام برد كه بهواسطه دوام زياد در مقابل آفات و امراض و سختي شاخههايش با آنكه تيغهايش موقع پيوند خيلي بهدست آسيب ميرساند بهترين قسم براي پايه تشخيص داده شده و امروزه بين همه پرورش دهندگان و باغبانان معمول است.
اقسام ديگري از گلهاي وحشي مانند ( رُزا لاگسا Rosa Laxa) كه اصل آن از سيبري است و گل سرخ ( پوليانتاRosa Polyantha) در موارديكه نسترن كوهي نباشد قابل استفاده است.
پايه براي گل سرخهاي پا بلند و مجنون (گريان)
چون شاخههاي نسترن وحشي خيلي بلند و قوي است براي اينكار هم خوب ميتوان از آن استفاده كرد. يكي از شاخههاي قوي بوته را ميگذارند بهاندازهاي كه ميل دارند بلند شود و بقيه را حذف ميكنند، آنوقت نوك آنرا پيوند ميكنند.
بنابراآنچه گفته شد بهتر و مناسبتر از همه اقسام گل سرخ براي پايه همان نسترن كوهي است كه به آساني ميتوان از ييلاقات بدست آورده يا بذر آنرا چنانچه شرح داده شد بكارند.
پيوند شكافي يا شكمي: پيوند شكافي يا شكمي را دو موقع و بدو شكل ميزنند.
الف - پيوند شكافي با جوانه بيدار.
ب – پيوند شكمي با جوانه خواب.
فصل پيوند با جوانه بيدار از اول خرداد تا اواخر تيرماه است كه جريان شيره نباتي باز كردن پوست را از روي چوب آسان ساخته و پس ازگرفتن پيوند وقت كافي براي نمو شاخه و رسيدن مغز چوبي آن هست.
موقع پيوند شكمي با جوانه خواب از اوائل شهريور تا اواخر مهرماه است كه ديگر فصل براي بيدار شدن جوانه و نمو آن مقتضي نميباشد. پيوند پس از گرفتن تا بهار بحالت خواب باقي مانده، اوائل فروردين ماه شروع به سبز شدن و نمو ميكند.
پيوند پائيزه اگر در زمستان از يخزدن حفظ شود (براي اينكه پيوندك در زمستان يخ نزند با شروع سرما روي آنرا با قشري از پارافين منجمد ميپوشانند) چون در آغاز بهار شروع به نمو ميكند شاخههاي آن قويتر بوده و زمان كافي براي رسيدن مغز شاخهها دارد.
طريقه عمل براي پيوند شكمي خيلي آسان و عبارت از برداشتن پيوندك بوسيله چاقوي پيوند زني از روي شاخه مورد نظر و جا دادن آن در شكافي كه بشكل ( T ) روي پايه، داده شده و بستن روي شكاف با پوست برآمده از پايه و بسيتن آن با ريسمان نرم ميباشد.
پيوندك را بهتر است از شاخه اي كه گل يا غنچه دارد بگيرند.
براي اينكار بايد چنين شاخهاي را كه شاداب و صاف است از بوته مورد نظر قطع كرده، قسمت سرشاخه كه مغزش نرم است و انتهايش را كه جوانههاي آن بد و نامناسب ميباشد بريده از قسمت ميانه كه داراي جوانههاي برجسته و قوي است براي گرفتن پيوندك استفاده كنند.
بوسيله چاقوي پيوندزني از ۱۵ ميليمتر زير جوانه پوست را بهسمت بالا بهطوري ميبرند كه كمي از قشر چوبي مغز ساقه زير جوانه باقي بماند، بُرِش را تا ۱۵ ميليمتري بالاي جوانه برده، آنجا پوست را از روي ساقه برميدارند، پيوندك بشكل بيضي نوك تيزي در ميآيد.
برگ پيوندك را بايد بهطوري قبلا چيده باشند كه يك تا دو سانتيمتر از دُم برگ به پيوندك باقي بماند. حالا اين پيوندك را كه عبارت از پوست شاخه جوانهدار و نيمي از دمبرگ است از سر شكافي كه روي شاخه پايه دادهاند آهسته زير پوست داخل كرده بهسمت پائين ميلغزانند تا تمام پيوندك زير شكاف جا گرفته فقط از بين دولبه شكاف عمودي جوانه و دمبرگ بيرون بماند.
بلافاصله دور شاخه پايه را از بالاي شكاف با نخهاي پشمي يا نوار لاستيكي يا نوار چسب رو به پائين بهطوري ميبندند كه تمام شكاف پوشيده شده و هوا زير پوست داخل نشود و فقط همان جوانه و دمبرگ از بين نخها بيرون بماند. براي اينكه شكاف بهتر مسدود شود ميتوان روي آنرا با چسب مخصوص پيوند پوشاند. پانزده روز بعد اگر دمبرگ سياه شده و به پيوندك چسبيده رنگ پيوندك هم تغيير كرده رو به سياهي ميرود معلوم ميشود پيوند نگرفته و خراب شده، ولي اگر با كمترين تماس انگشت دمبرگ به آساني از پيوندك جدا شده بزمين افتد و پيوندك هم سبز و شاداب است نشانه گرفتن پيوند ميباشد. سه تا چهار هفته پس از پيوندزدن كه جوانه شروع به نمو ميكند بايد نخ را باز كرد تا نمو شاخه سبب فرورفتن نخها به پوست پايه نگردد.
پيوندي كه ميزنند اگر با جوانه بيدار است پس از پيوند شاخه را از يك سانتيمتر بالاي شكاف قطع كرده جاي بُرش را با چسب پيوند ميپوشانند. ولي اگر پيوند پائيزه و با جوانه خواب همراه است فقط كمي از انتهاي شاخه را بريده بقيه آنرا ميگذارند بهار كه پيوند بيدار شده و ميخواهد سبز شود ميبرند.
پيوند روي ريشه:
عمل پيوند روي ريشه بيشتر براي ايجاد و ازدياد اقسام گل سرخهاي پاكوتاه بهكار ميرود. موقع و فصل مناسب اين پيوند پائيز يا اواخر زمستان است كه بايد در گلخانه انجام شود.
بهترين پايه براي اينكار ريشههاي جوان نسترنهاي كوهي است كه يا بهوسيله كاشتن بذر، يا جمعآوري از كوهستانها تهيه شده و قبلا آنها را در گلدان يا خزانه كاشته باشند.
پيوندك را از شاخههائي ميگيرند كه اواخر شهريور تا اواسط مهرماه آنها را از بوته بريده دو سر شاخه را با قيچي زده برگهايش را مطابق دستوري كه براي پيوندك شكمي داده شده چيده و بعد آنها را در جعبههائي مملو از شن پهلوي هم چيده روي آنها را نيز با قشر نازكي از شن پوشانده و كمي پهن هم روي آن ريخته باشند.
ماه آبان يا اسفند ساقههاي نسترن وحشي را كه براي پايه حاضر كرده اند، بهاندازه ۱۰ سانتيمتر از روي ريشه بهطور مورب با چاقوي تيز ميبرند، سپس از شاخههائي كه لاي شن گذاشتهاند هريك را كه با قطر پايه مطابق باشد بيرون آورده قطعهاي از آنرا كه داراي چهار چشمه باشد نيز بطور مورب ميبرند، بهطوري كه دو برش را وقتي روي هم قرار دادند كاملا با يكديگر مطابق باشد و بين آنها درز و شكافي نماند، پس ازآنكه پيوندك را روي پايه قرار دادند با چهار لا نخ پشمي اين دو را بهم بسته اطراف آنرا با چسب پيوند خوب ميپوشانند.
ريشههايي كه باين ترتيب پيوند شده اگر در گلدان است گلدانها را مرتب روي سطح گلخانه ميچينند، جاي گلدانها بايد ۱۰ درجه سانتيگراد حرارت داشته باشد. از اوائل سال پيوندها شروع به نمو كرده جوانهها رشد مي نمايند ولي تا مدتي كه محل پيوند خوب بهم جوش بخورد نبايد آنها را درمعرض تابش مستقيم آفتاب قرار داد، تا كمكم به هواي خارج عادت كرده و پائيز بعد كه از خطر جست آنها را در هر جا مايل باشند بكارند. سال بعد بايد بوتههاي پيوند شده را كاملا مراقبت كرده آنها را مرتباً آب داده ضمنآ از ابتلاء بوته ها به آفات و امراض نباتي پيشگيري كرد.
توليد و فروش انواع نشا گياهان دارویی توسط شرکت زرین گیاه، توانایی تولید نشاء انواع گیاهان دارویی را داریم.
تولید طبق نیاز و سلیقه شما. بصورت ریشه لخت، کیسه ای، گلدانی و ...
تماس با بخش فروش شرکت زرین گیاه 09147297295 ( تهیه نشاء و قلمه )
آویشن باغی |
اسطوخودوس | بادرنجبویه | به لیمو |
فیسالیس |
مریم گلی | سنبل الطیب |
گاوزبان ایرانی |
برای آگاهی از جزئیات یا خرید هر محصول بر روی آن کلیک کنید. |
|||
توليد و فروش انواع نشا گياهان دارویی توسط شرکت زرین گیاه، توانایی تولید نشاء انواع گیاهان دارویی را داریم، طبق نیاز و سلیقه شما. بصورت ریشه لخت، کیسه ای، گلدانی و ...
پرفروش ترین نشاء گیاهان دارویی. برای خرید یا آشنایی با هر کدام بر روی آن کلیک کنید یا
با شرکت زرین گیاه تماس بگیرید 09147297295 ( تهیه نشاء و قلمه )
آویشن باغی |
اسطوخودوس |
بادرنجبویه |
به لیمو |
فیسالیس |
مریم گلی دارویی |
سنبل الطیب |
گاوزبان ایرانی |
تماس با بخش فروش شرکت زرین گیاه برای تهیه نشاء و قلمه 09147297295 |
برای دیدن همه محصولات شرکت زرین گیاه بر روی دکمه زیر کلیک کنید |
برای عضویت در کانال تلگرام شرکت زرین گیاه بر روی دکمه زیر کلیک کنید |
شرکت تعاونی زرین گیاه ارومیه آماده دریافت سفارش شما جهت تولید نشا انواع گیاهان دارویی می باشد.
شرکت تعاونی زرین گیاه ارومیه بر پايه دانش فني روز و تجربه چندين ساله در عرصه تولید نشا گياهان دارويي توانسته است تا با توليد کيفي انواع نشا گیاهان دارویی گامي بزرگ در نهادينه کردن فرهنگ جايگزيني روش هاي کشت سنتي با کشاورزي مدرن روز جهان بردارد. لذا از متقاضیان عزیز تقاضا می گردد نسبت به دادن سفارش با شرکت تعاونی زرین گیاه ارومیه تماس گرفته و جهت هماهنگی بیشتر اعلام آمادگی فرمایند. شرکت تعاونی زرین گیاه ارومیه بعد از عقد قرارداد، در هر میزانی توانایی تولید نشاءهای گیاهان دارویی مانند نعناع فلفلی، مریم گلی دارویی، بادرنجبویه، آویشن باغی، سرخارگل، سنبل الطیب، خار مریم، زوفا، به لیمو و بسیاری از گیاهان دارویی دیگر را دارا می باشد.
برای ورود به سایت اینترنتی اختصاصی شرکت تعاونی زرین گیاه ارومیه بر روی همین متن کلیک کنید.
لطفاً برای اطلاع از قیمت به روز نشاء گیاهان دارویی با شرکت تعاونی زرین گیاه ارومیه تماس بگیرید.
لیست بعضی از نشاء های تولیدی شرکت زرین گیاه ( توانایی تولید نشاء انواع گیاهان دارویی را داریم )
ردیف |
نوع نشاء تولیدی |
روش تکثیر |
نام انگلیسی |
نام علمی |
قیمت (تومان) |
1 |
اسطوخودوس |
بذر |
Lavender |
Lavandula officinalis |
|
2 |
گل راعی |
بذر |
St. John̕ s wort |
Hypericum perforatum |
|
3 |
بادرنجبویه |
بذر |
Balm |
Melissa officinalis |
|
4 |
زوفا |
بذر |
Hyssop |
Hyssopus officinalis L. |
|
5 |
شیشا |
بذر |
Tansy |
Tanacetum vulgare L. |
|
6 |
مریم گلی |
بذر |
sage |
Salvia officinalis |
|
7 |
آویشن باغی |
بذر |
Thyme |
Thymus vulgaris |
|
8 |
سرخارگل |
بذر |
Purple coneflowers |
Echinanaceae purpurea |
|
9 |
آرتیشو |
بذر |
Artickoke |
Cynara scolymus |
|
10 |
خار مریم |
بذر |
Holy thistle |
Silybum marianum |
|
11 |
سنبل الطیب |
بذر |
valerian |
Valeriana officinalis |
|
12 |
گاو زبان ایرانی |
بذر |
viper̕ s bugloss |
Echium amoenum |
|
13 |
به لیمو |
قلمه |
Lippia |
Lippia citriodora |
|
14 |
ریزوم نعناع فلفلی |
ریزوم |
Pepper mint |
Menthea piperita |
آماده دریافت سفارش شما جهت تولید نشاء انواع گیاهان دارویی هستیم.
برای ورود به سایت اینترنتی اختصاصی شرکت تعاونی زرین گیاه ارومیه بر روی همین متن کلیک کنید.
لطفاً برای اطلاع از قیمت به روز نشاء گیاهان دارویی با شرکت تعاونی زرین گیاه ارومیه تماس بگیرید.