-جهت مشاهده ساختمان ساقه چند ساله چوبي در باز دانگان و نهاندانگان مي توان از لام هاي آماده و يا از ترانس پرنسي هاي موجود استفاده نمود. و با توجه به مشاهدات به سوالات زير پاسخ مناسب دهيد:
1-در چوب نهاندانگان و بازدانگان كدام نوع سلول سبب استحكام اصلي مي شود.
2-لوله هاي هدايت كننده آب در نهاندانگان و بازدانگان چه ناميده مي شوند؟
3-دو ويژگي ساختاري عنصروسلی كه نسبت به تراكئيد، آن را يك سلول هدايت كننده آب برتر مي سازد چيست؟
مشاهده ساختمان برگ
جهت مشاهده ساختمان برگ مي توان از برگ ذرت (تك لپه اي Nerium oleander) برگ خرزهره (و لپه اي بياباني) و كاج (سوزني برگ Needle pine)برش عرضي تهيه نمود.
مواد و وسائل لازم و مراحل كار جهت مشاهده ساختمان داخلي برگ همانند جلسات قبل بوده و زمان نگهداري در داخل آب ژاول 20-15 دقيقه براي هر سه برش مي باشد.
در تهيه برش برگ ذرت و خرزهره بايد برگ را طوري داخل شكاف يونوليت قرار داد كه رگبرگ اصلي بصورت عمودي داخل شكاف قرار گرفته كه در اين صورت برش هاي تهيه شده عرضي خواهند بود.
پس از مشاهده لامهاي آماده شده مزو فيل سه گياه مورد نظر با هم مقايسه گردد.
-شكل رگبرگ اصلي و قسمتي از پهنک و نيز انتهاي پهنک را رسم نموده ونامگذاري كنيد.
-شكل برگ كاج را نيز كشيده و نامگذاري كنيد.
-وجود روزنه داخل كريپت چه كمكي به گياه خرزهره مي كند.
-روزنه هاي موجود در سه گياه در مقايسه با يكديگر به چه صورت ديده مي شود.
مشاهده ساختمان يك گل
ابتدا يك گل ساده مانند گل حنا را مورد بررسي قرار داده و اجزاي گل را شناسايي كنيد. اجزاي يك گل كامل كه عبارتست از دمگل- نهنج- كاسبرگ- گلبرگ- پرچم و مادگي را مشاهده نمائيد.
درگلهاي ناقص يك و چند جز از اجزاي گل ممكن است وجود نداشته باشد گلهايي مانند اطلسي- لاله- گلايول- سوسن- پامچال- شقايق را بررسي كرده و اجزاي مختلف گل را نام گذاري كنيد. به فقدان برخي از اجزا توجه نموده و تعداد گلبرگها و كاسبرگها را شمارش كنيد. اگر تعداد كاسبرگها و گلبرگها هر يك سه يا مضربي از سه باشد پس گل مورد مطالعه از يك گياه تك لپه واگر تعداد آنها چهار يا پنج يا مضربي ازاين اعداد باشد پس گياه مورد مطالعه دو لپه اي است نتايج مشاهدات خود را در جدول زير مشخص نمائيد.
نوع گياه |
ويژگي |
|
گل كامل |
||
گل ناقص |
||
بخشهاي موجود |
||
بخشهاي غير موجود |
||
تعداد گلبرگ |
||
تعداد كاسبرگها |
||
نوع گياه بر اساس تك لپه يا دو لپه اي |
آزمايشاتي در رابطه با فيزيولوژي گياهي:
عوامل موثر در رويش دانه: سه عامل اصلي كه رويش دانه را تحت تاثير قرار مي دهند عبارتند از:شرایط محیطی- قوه ناميه- خفتگي دانه
شرايط محيطي رويش دانه
دانه ها براي رويش به آب و اكسيژن و دماي مناسب محيط نياز دارند. آب، براي شروع فعاليتهاي فيزيولوژيكي در دانه ها آب مورد نياز است. همچنين براي ساختن پروتوپلاسم نو، بزرگ ساختن و اكوئلهاي سلولها و در نتيجه انبساط آنها در موقع رشد، حمل كردن قندها از لپه ها به مناطق نمو و تامين فشار تورژسانس در سلولهاي گياه نو رسته آب مورد احتياج است. گذشته از آن آب در فرآيند فتوسنتز در لپه ها مورد نياز است.
اكسيژن: در مراحل اوليه رويش، تمامي اكسيژن مورد نياز دانه بايد از فضاهاي موجود در خاك گرفته شود اكسيژن براي فرآيندهاي تنفس لازم است. تنفس انرژي مورد نياز را براي همه فرآيندهاي شيميايي داخل سلول تهيه مي كند. در موقع رويش دانه، فرآيند تنفس خيلي سريع صورت مي گيرد.
دما: افزايش دما بيشتر واكنشهاي شيميايي، از جمله آنهايي را كه در بدن موجود زنده صورت مي گيرد سريع مي كند. بنابراين رويش دانه تا 40oC به سرعت صورت مي گيرد. در دماي بالاي 45 oC، آنزيمهاي درون سلولها خراب مي شوند و دانه در حال رويش، خواهد مرد. در دماي پايين(oC 0-4) بعضي از دانه ها ممكن است هرگز قادر به رويش نباشند.
قوه ناميه بذر
يك دانه زيست پذير شامل يك رويان يا جنين قابل رويش مي باشد. براي مشخص نمودن آن مي توان از آزمون درصد جوانه زني و يا تست تترازوليوم كه هر دو تست در آزمايشگاه قابل اجراء هستند.
جهت آزمون جوانه زني دانه گياهاني مانند كاهو، ترب، اسفناج، لوبيا، نيلوفر را در هيپوكلريت سديم 10% به مدت 15-10 دقيقه خيس نماييد.
25 دانه را به روش زير آماده كنيد اينكار بايد با 4 تكرار كه در مجموع 100 دانه است انجام گيرد
1-دستمال كاغذي مرطوب را پهن كنيد
2-پنج دانه را در يك طرف دستمال قرار دهيد و لبه آن را روي رديف واجد دانه ها تا كنيد.
3-در رديف ديگر پنج دانه قرار دهيد و تاي اول را روي آنها لوله كنيد. اضافه كردن رديف ها را ادامه دهيد. اما رديف ها را بصورت متراكم مجاور هم قرار ندهيد. در اينجا پنج رديف لازم مي باشد.
4-بخشهاي لوله شده را در هر انتها، با يك نخ يا نوار تابيده گره بزنيد.
5-اين نمونه ها را در كيفهاي پلاستيكي قرار دهيد و در جاي گرم(حدود21 oC) نگهداريد دقت كنيد كه تسترها (دستمال ها) درطي مرحله رويش خشك نشوند.
پس از ده روز دستمال را باز كرده و تعداد دانه هاي رويش كرده را بشماريد. درصد را براي هر دانه تست شده مشخص نمائيد.
خفتگي دانه
خفتگي عبارت است از ناتواني دانه براي رويش، حتي اگر شرايط محيطي بهينه وجود داشته باشد. خفتگي به دليل موانع فيزيكي و يا شيميايي درون دانه به وجود مي آيد.
چند فاكتور سبب خفتگي دانه مي شود كه سه فاكتور مهم آن عبارتند از:
1-جنين خفته
2-پو غير قابل نفوذ دانه
3-مهار كننده هاي شيميايي درون دانه
روشهايي براي از بين بردن خفتگي وجود دارد كه از جمله چينه سرمايي و قابل نفوذ كردن پوشش دانه ها را مي توان نام برد.
آزمايش: دانه هاي مورد آزمايش را همچنانكه براي آزمون درصد رويش انجام داده ايد آماده كنيد از دانه هاي ليلكي كه در فصل پاييز جمع آوري شده اند استفاده كنيد. مراحل عمل را به روش زير انجام دهيد.
1-هر دانه را به وسيله يك سوهان شكاف دهيد تا يك منفذ در آن پديدار شود.
2-اين عمل را براي هر 25 دانه انجام داده و آنها را در يك دستمال كاغذي خيس بصورت آزمايش قبل بپيچيد.
3-تعداد مساوي از دانه ها را دست نخورده نگهداشته و آنها را دريك تستر مجزا قرار دهيد.
4-تسترها را برچسب زده و در كيسه هاي پلاستيكي در جاي گرم (21 oC) به مدت 5 تا 7 روز قرار دهيد. و مطمئن باشيد كه تسترها در طي دوره خشك نشوند. پس از اين مدت نمونه ها را باز و تعداد دانه هاي رويش يافته در هر دوتستر را در جدول زير ياداشت نمائيد.
درصد رويش |
تعداد دانه هاي رويش يافته |
|
دانه هاي كامل بدون تيمار |
||
دانه هاي سوهان خورده |
آزمايشات مربوط به شرايط محيطي رويش دانه ها
1-نياز به آب
سه ظرف را با حروف A و B وC نامگذاري كنيد و در كف آنها پنبه خشك بگذاريد. در هر ظرف تعدادي دانه خيس كرده قرار دهيد. ظرف A را به حال كاملا خشك باقي بگذاريد، به ظرف B آنقدر آب بيفزاييد كه پنبه مرطوب شود و در ظرف C تا حدي آب بريزيد تا دانه هاي زير آب قرار گيرند در ظرفها را بگذاريد و آنها را در دماي اطاق به مدت يك هفته نگه داريد.
-نتيجه مشاهدات خود را نوشته و آنها را تفسير كنيد.
2-نياز به اكسيژن
دستگاه آزمايش را مطابق شكل سوار كنيد (توجه: اسيد پيروگاليك و سود سوزاننده هستند.عينك مخصوص به كار ببريد و مايعات را با دقت برداريد).
اگر پنبه مرطوب را روي دانه هاي تره تيزك بكشيم، دانه ها به آن مي چسبد چوب پنبه ها بايد كاملا راه ورود هوا را سد كنند و دانه ها نبايد با محلول داخل ظرف تماس يابند. اسيد پيروگاليك و سود، اكسيژن هوا را جذب مي كنند. بنابراين دانه هاي ظرف A محروم از اكسيژن هستند، ظرف B براي كنترل است. آزمايش كنترل براي آن است كه نشان دهيم در شرايط آزمايش اگر اكسيژن وجود داشته باشد. رويش صورت مي گيرد ظرفها را به مدت يك هفته در دماي اطاق به حال خود بگذاريد براي آنكه نشان دهيم مواد شيميايي دانه ها را نكشته اند پنبه ظرف A را به ظرف B منتقل مي كنيم. در اين حال دانه هاي ظرف A درون ظرف B خواهند رويد.
نتيجه مشاهدات خود را تفسير كنيد.
3-اثر دما در رويش دانه: