مقداري دانه ذرت را به مدت يك روز بخيسانيد و بعد آنها را لاي يك نوار كاغذ خشك كن مرطوب قرار دهيد نوارهاي لوله شده را در كيسه هاي پلاستيكي بگذاريد.
يكي از كيسه ها را در يخچال (4oC) دومي را در اطاق حدود(20 oC) و سومي را نزديك شوفاژ يا داخل دستگاهي كه حدود(30 oC) دما دارد نگهداري كنيد. پس از يك هفته طول ريشه و ساقه هاي حاصل از دانه ها را اندازه بگيريد.
نتايج مشاهدات خود را نوشته و تفسير نمائيد.





-كشت گياه لوبيا و اندازه گيري نمو آن
مواد و وسايل مورد نياز
دانه لوبيا گلدان كوچك، خاك آماده شده
مراحل كار
1-دانه لوبيا را به مدت 48 ساعت در آب خيس مي كنيم.
2-گلدان كوچكي را باخاك آماده شده پر مي كنيم.
3-دانه لوبيا را در عمق مناسب مي كاريم.
4-گلدان را آبياري مي نمائيم و بقدري آب مي ريزيم كه آب از ته گلدان به بيرون نشت كند.
5-در مقابل پنجره در اطاقي كه دماي مناسب داشته باشد مي گذاريم.
6-مواقع آبياري زماني است كه خاك روي گلدان تا حدودي خشك شده باشد.
-شرايط محيطي را از نظر نور، درجه حرارت و رطوبت يادداشت كنيد.
-نوع جوانه زني و زمان دو برگه شدن گياه را مشخص كنيد.
-هر دو روز يكبار رشد ساقه را اندازه گيري كنيد.
-تاريخ مشاهده پديده فتوتروپيسم را يادداشت كنيد.

حركت آب از طريق تعرق:
نيروي اصلي كه آب را از خاك مي كشد و در گياه حركت مي دهد ناشي از فرآيندي بنام تعرق است تبخير آب از برگها، نوعي نيروي مكش را سبب مي شود كه آب را در ساقه بالا مي كشاند. آب از آوندهاي چوبي بالا مي رود. اين جريان آب را جريان تعرق مي گويند.
شيره سلولي در هر سلول فشاري بر ديواره سلول وارد مي كند(فشار تورژسانس) اين فشارها مقداري آب را از سلولها به فضاي خالي بين سلولها مي راند در اينجاآب بخار مي شود و بخار آب به طريق انتشار از فضاهاي موجود در مزوفيل عبور ميكند و ازروزنه هاي هوائي خارج مي شود. به فرآيند، دفع بخار آب از برگها تعرق مي گويند.
ديواره سلولها با گرفتن آب از نزديكترين آوندها، آبي را كه از راه تعرق از دست مي دهند جبران مي كنند در نتيجه آب در آوندهاي چوبي از ريشه به بالاي ساقه كشيده مي شود و به برگها مي رسد و هر ماده اي كه در آب موجود باشد در ساقه حمل مي شود. اما ستون ظريف آب نبايد شكسته شود. عناصر آوند چوبي هدايت لازم براي اين ستون را فراهم مي آورند.
ميزان تعرق:
تعرق عبارت است از خروج بخار آب از برگها، به اتمسفر بنابراين عوامل محيطي مي توانند در ميزان تعرق موثر گردند اين عوامل عبارتنداز نور- رطوبت- جريان هوا-دما.
آزمايشات مربوط به عمل انتقال در گياهان:
1-اندازه گيري ميزان تعرق
وسايل مورد نياز: گلدان حاوي گياه، گلدان فاقد گياه، ترازو و كيسه پلاستيكي
آزمايش: يك گياه گلداني را آب مي دهيم و بعد گلدان و سطح خاك را در كيسه پلاستيكي مي پيچيم. با اين عمل مطمئن مي شويم كه كسر آب ناشي از تبخير آب از شاخه و برگها است نه از خاك. وزن گلدان را در هر نيم ساعت يكبار اندازه مي گيريم. اگر در طول چهار ساعت مثلا 56 گرم كاهش وزن داشته باشيم. گياه 14 گرم آب را در يك ساعت از دست داده است. براساس اين نتيجه چون گياه در عمل تعرق آب از دست
مي دهد. فرض مي شود كه تمامي تغيير وزن مربوط به عمل تعرق است.
در واقع ممكن است مقدار كمي از افزايش وزن گياه به خاطر جذب دي اكسيد كربن در عمل فتوسنتز باشد يا كاهش اندكي به خاطر دفع دي اكسيد كربن ضمن تنفس حاصل آيد. در عمل ضمن چند ساعت آزمايش، اين تغييرات نسبت به كاهش وزن حاصل از تعرق، بسيار ناچيز است.
آزمايش كنترل هم بايد انجام بگيرد. گلدان پر از خاك بدون گياهي را آب مي دهند و مانند آزمايش قبل در كيسه پلاستيكي مي پيچند. اگر اين گلدان را همزمان، با گلدان حاوي گل وزن كنيم تغييري در وزن آن حاصل نمي شود و يا تغيير ناچيزي پديد مي آيد با كنترل آزمايش معلوم مي شود كه گياه عامل كاهش وزن است. در صورتي كه بتوانيم سطح برگها به اضافه ساقه را بر حسب سانتي متر مربع اندازه بگيريم مي توان مقدار آب از دست رفته در ساعت از هر سانتي متر مربع برگ (gH2O/cm2/hr) گزارش نمائيم.






2-كدام سطح برگ مقدار بيشتري بخار آب از دست مي دهد؟:
آزمايش: يك تكه كاغذ صافي را در محلول 5 درصد كلريد كبالت وارد مي كنيم. بعد كاغذ را خشك كرده و از آن مربعهايي به ضلع 5 ميليمتر درست مي كنيم. وقتي اين كاغذ خشك باشد آبي رنگ است و هر گاه مرطوب شود به رنگ صورتي در مي آيد. دو تكه از كاغذهاي مربع شكل آغشته به كلريد كبالت را با پنس گرفته و روي شعله ضعيف گاز يا روي لامپ روشن نگه مي داريم تا كاملا خشك و آبي رنگ شون بعد آنها را با چسب نواري شفاف روي برگ مي چسبانيم. يك مربع را به سطح تحتاني برگ مي چسبانيم وقتي بخار آب برگ به كاغذهاي كلريد كبالت برسد رنگ آنها را صورتي مي كند. سطحي كه روزنه هاي بيشتري دارد سريعتر بخار آب آزاد مي كند، بنابراين در اين سمت تغيير رنگ زودتر اتفاق مي افتد.
پس از مشاهده آزمايشات لطفا به سوالات زير پاسخ دهيد.
1-وزن مجموع يك بشر حاوي آب و شاخه داخل آن 275 گرم است. دو ساعت بعد وزن آنها 260 گرم مي شود. بشر شابهي كه گياه ندارد در همين زمان 3 گرم كاهش وزن دارد. ميزان تعرق شاخه را در يك ساعت محاسبه كنيد.
2-در آزمايش 2 بگوئيد (الف) چرا مربعهاي كاغذي كلريد كبالت با پنس نگهداري مي شوند؟ (ب) چرا فكر مي كنيد كه بخار آب حاصل از برگ كاغذ كلريد كبالت را قرمز كرده است نه بخار آب هوا؟




3-انتقال در دستجات آوندي:
آزمايش: چند شاخه برگدار را در محلول يك درصد آبي متيلن قرار مي دهيم و آنها را به مدت 30 دقيقه يا بيشتر در مقابل نور مي گذاريم. در موارد زيادي، بعد از اين مدت ماده رنگي در آوندهاي برگ ديده مي شود. اگر مقاطعي از شاخه ها تهيه شود. رنگ در دستجات آوندي مشاهده خواهد شد. اين مشاهدات نشان مي دهد كه ماده رنگي و احتمالا آب در دستجات آوندي به سمت بالاي ساقه حركت مي كنند. مطالعه دقيقتر نشان مي دهد كه ماده رنگي در آوندهاي چوبي حركت مي كند.
4-نمايش دفع آب در هنگام تعرق:
آزمايش: يك گياه گلداني را كه تازه آب داده ايم يا يك گياه باغچه را كاملا در كيسه پلاستيكي شفافي قرار داده و در كيسه را در قاعده ساقه محكم مي كنيم.
گياه را دو ساعت در مقابل نور مستقيم آفتاب قرار مي دهيم. بخار آب ناشي از عمل تعرق به زودي هواي داخل كيسه پلاستيكي را اشباع مي كند و قطرات آب در داخل آن تشكيل مي شوند. آزمايش كنترل با شاخه مشابهي كه فاقد برگ و گل است در شرايط مشابه انجام
مي گيرد. پديده تعريق وقتي اتفاق مي افتد كه ميزان آبي كه وارد گياه مي شود بيشتر و سريعتر از ميزان آبي باشد كه گياه از دست مي دهد

-چه شرايطي از خاك باعث تعرق خواهد شد؟
-چه شرايطي از هواي اطراف باعث آن مي شود؟
-در مناطق گرم دنيا تعريق به چه نسبتي است؟
-دركدام قسمت دنيا، فكر مي كنيد كه تعريق عموميت داشته باشد؟
-مشاهده آماس و پلاسموليز در سلولهاي اپيدرمي پياز
مواد و وسايل لازم
-فلس پياز- آب نمك- قطره چكان- لام و لامل
مراحل كار
1-قطعه اي از اپيدرم فوقاني پياز كه صورتي رنگ است بطوري كه از پارانشيم ذخيره اي به آن نچسبد جدا كرده و در روي لام تميز قرار دهيد. سپس يك قطره آب ريخته و لامل را روي آن بگذاريد و در زير ميكروسكپ سلولهاي بشره پياز را كه در حالت آماس يا تورژسانس است مشاهده كنيد.
2-بدون آنكه لام را تكان دهيد آب آن را با كاغذ خشك كن خارج نمائيد و توسط قطره چكان در اطراف يك لبه لامل محلول 5 درصد آب نمك يا آب قند بريزيد. بطوري كه آب نمك به بشره پياز برسد. و در زير ميكروسكپ به چند سلول نگاه كنيد. مي بينيد كه واكوئل سلول آب از دست داده و چروكيده مي شود در نتيجه غشاء سيتوپلاسمي از ديواره سلولي جدا مي گردد. در اين حالت مي گويند سلولها پلاسموليز حاصل كرده اند. حالا اگر به زير لامل دوباره آب وارد كنيد، سلولها آب جذب كرده و به حالت اول خود بر مي گردد.
-سلول را در حالت آماس و پلاسموليز رسم كرده و قسمتهاي مختلف را نامگذاري كنيد.

آزمايشاتي مربوط به پديده فتوسنتز
-ضرورت كلروفيل براي فتوسنتز: برگهايي كه به طور طبيعي رنگارنگ و يا ابلق به نظر
مي رسند و معمولا حاشيه هايي سفيد يا زردرنگ يا صورتي دارند. اين بخشها فاقد رنگيزه كلروفيل اند مي توان از آنها جهت نشان دادن اينكه در كجاي برگ كلروفيل وجود ندارد استفاده نمود. در اين نقاط نه توليد نشاسته وجود دارد و نه ذخيره فتوسنتزي يعني نشاسته ديده مي شود.
آزمايش: جهت مشاهده حضور نشاسته در برگهاي رنگارنگ و ابلق بطريق زير اقدام نمائيد.