راش ( Fagus orientalis )
درختان راش در جنگل های شمال کشور به ابعاد بسیار خوبی از نظر ارتفاع و قطر رسیده و چوب بسیار باارزشی را تولید می کنند. درختان راش تقریبا با ارزشترین توده های جنگلی شمال کشور را تشکیل داده و صنعتی ترین چوب این جنگل ها به حساب می آیند. این درختان یک پایه هستند و گل های نر و ماده از همدیگر مجزا می باشند.
در سنین 30 الی 40 سالگی شروع به بذردهی می کنند. در سال های اول تولید بذر آنها کم است و در 50 – 60 سالگی بذرهای فراوان و مطلوبی را تولید می کنند. شایان ذکر است این درختان هر ساله بذر تولید نمی کنند، بلکه هر 3 تا 6 سال یک بار و به مقدار کافی و مناسب بذر تولید می کننند. گل های راش همزمان با برگ ها در اوایل بهار ظاهر می شوند و در اوایل پائیز گل های ماده آنها به طور کامل به میوه های رسیده تبدیل می شوند.
میوه های راش فندقه های بسیار ریزی است که در یک پیاله خاردار متراکم به طور کامل پوشیده شده است. این پیاله خادار همزمان با سیدن بذر در نیمه دوم پائیز، با چهار شکاف طولی باز شده و بذور ریز آن در طبیعت پراکنده می شوند. برای جمع آوری بذور درختان راش می توان کپسول های ریخته شده این درختان را در پاییز جمع آوری کرده و بذرهای داخل آنها را استخراج نمود. با جمع آوری کپسول های شکافته نشده و خشک کردن آنها می توان بذور را از داخل آنها خارج کرد.
قوه نامیه بذر 50 – 70 درصد است و در هر کیلو بذر تقریبا 5000 تا 10000 دانه وجود دارد و دوام حیاتی آن حدود 6 ماه است.
پس از جمع آوری بذور آنها را در برابر نور خورشید پهن می کنند تا خشک شوند. لازم است که هر چند روز یکبار آنها را زیر و رو کرد. باید دقت شود بذرها بیش از اندازه لازم خشک نشوند. برای نگهداری بذرها تا بهار سال آینده می توان آنها را در لایه هایی از ماسه مرطوب مطبق برای 60 تا 90 روز خواباند. این روش نگهدای نوعی تیمار برای بذور قبل از کاشت نیز به حساب می آیند. بذرها را پس از خارج کردن از لایه های ماسه، به مدت یک شبانه روز در آب خیس می کنند و سپس آنها را می کارند.