این ترکیبات ( مشتقات قندی ) نقش های بیولوژیکی متعددی دارند .برخی از آنتی بیوتیک ها مثل اریترومایسین یا کرومایسین وجود دارند که در ترکیباتشان دارای قند های آمینی هستند .یا به عنوان مثال پکتین که جزء دیواره ی سلولی حیوانات سخت پوست است حاوی تعداد زیادی از ترکیبات گلوکز آمین است
از دیگر مشتقات قندی دزوکسی قند ها هستند مثلاً ریبوز یا دزوکسی گالاکتوز و دزوکسی مانوز صورت L رامنوز نامیده می شوند . اسید اسکوربیک = ویتامین C از گلوکز سنتز می شود . در انسان ، میمون و خوکچه ی هندی و نوزاد نشخوار کنندگان تا دو سه هفته ی اول زندگی قابلیت سنتز ندارد. اما بعد از هفته های پنجم و ششم سنتز می شود .
دی ساکارید ها :
از مهمترین دی ساکارید ها ، مالتوز است که از 2 مولکول گلوکز تشکیل شده است و تحت اثر آنزیم مالتاز به دو مولکول گلوکز تبدیل می شود . وقتی 2 مولکول گلوکز به شکل دو پیوند بتا به هم وصل شوند ، سلولز را تشکیل می دهند که جانداران به جز باکتری ها و قارچ ها آنزیمی برای تجزیه ی این مولکول ندارند .
لاکتوز :
از 2 مولکول گلوکز و گالاکتوز تشکیل شده است . آنزیم تجزیه کننده ی این ماده لاکتاز است . افراد به دو دلیل ممکن است که نتوانند این آنزیم را ترشح کنند : یک دسته از افراد به صورت ژنتیکی نمی توانند این ماده را ترشح کند و بعضی از افراد هم بدلیل جراحات وارده در دستگاه گوارش از جمله سرطان ، انواع انگل ها و ... نمی توانند این آنزیم را در بدن خود تولید کنند . در نتیجه این افراد بر اثر استفاده از شیر و فراورده های لبنی دچار دل درد و اسهال و .. می شوند .لاکتوز قندی است که خاصیت اسمتیک زیادی دارد و آب را جذب می کند و درون دیواره های عضلانی انقباضاتی را بوجود می آورد که موجب اسهال و همین طور دل پیچه در فرد می شود .
ساکارز قندی شامل گلوکز و فروکتوز است
قند های احیا کننده و قند های غیر احیا کننده
قند هایی که گروه فعال آنها آزاد و قابلیت احیا کنندگی داشته باشند ( مثل قند های لاکتوز ، سلوبیوز و مالتوز ) به عنوان قند های احیا کننده مطرح می شوند . و قند هایی که کربن آنها با مولکول مجاور طوری باند شود که واکنشی نتواند انجام بدهد به عنوان قند های غیر احیا کننده ( مثل ساکارز) مطرح می شوند .
Invert sugar: قند ساکارزی که وقتی هیدرولیز می شود ، فروکتوز آن که شدیداً چپ گرا است. بتواند خاصیت راست گرایی قند را مهار کند .
الیگوساکارید ها :
شامل تری ساکارید ها و ...
تری ساکارید ها : از سه قند تشکیل شده اند مثل رامینوز (گلوکز + فروکتوز + گالاکتوز)
کستوز ( فروکتوز + فروکتوز + گلوکز)
تترا ساکارید ها : از چهار قند تشکیل شده اند مثل Stachyose ( گالاکتوز +گالاکتوز + گلوکز+ فروکتوز)
پلی ساکارید ها :
همان طور که قبلاً گفته شد از لحاظ بیو شیمیایی به دو دسته تقسیم می شوند ( hemo…& hetro)
از دیدگاه کشاورزی به دو دسته تقسیم می شوند : storage CHO ذخیره ای
Structural CHO ساختمانی
CHO ß storage CHO sugar
Starch نشاسته
ß Structural CHO pectin
Hemicelluloses
Cellulose
Lignin
نشاسته : اولین پلی ساکارید مطرح است . از دو قسمت تشکیل شده است :
1- Amylose زنجیره ی خطی گلوکوزوئیدی که پیوند های آن به صورت آلفا 1 و 4 است
2- Amylopectin قسمت دیگر که پیوند بین انها 1 و 6 گلوکوزوئیدی است
گیاه فقط در هنگام جوانه زدن از ان استفاده می کند در غیر این صورت برای استفاده ی حیوانات است .
در مولکول نشاسته زنجیر آمیلوز طوری دور خودش پیچیده است که ایجاد حفره ای در درون خود می کند . غالباً برای شناسایی نشاسته از عنصر ید استفاده می کنند که در این حفره ها گیر می کند و نتیجه ی آن مشاهده ی رنگ ابی است .
گلیکوژن ساختاری مشابه نشاسته دارد و دارای تعدادی شاخه ی جانبی می باشد ß به تعداد هر 15 مولکول گلوکز خطی یک شاخه ی جانبی از آن جدا می شود . میزان گلیکوژن ذخیره ای بسیار اندک است و نقش اندکی در تامین انرژی بدن دارد .
Inolin ساختاری مشابه نشاسته دارد ولی واحد های ساختمانی اش فروکتوز است
Dexterin قندی که از هضم ناقص نشاسته باقی می ماند
Cellulose پلی مری از گلوکز با پیوند بتا 1 و 4 که پیوند جانبی در آن وجود ندارد
سلولاز 1- exoglosidase 2- Endoglosidase ٣- cellobyase
همی سلولز: جزء هترو پلی ساکارید هاست . این ترکیب از ترکیبات مختلفی مثل گلوکز ، زایلوز ، گالاکتوز ، فروکتوز و آرابینوز تشکیل شده است .
پکتین: زنجیره ای از glocronic acid ها است . که ممکن است قند هایی مثل آرابان ، گالاکتان و .. در ساختار آن وجود داشته باشد . پکتین ترکیبی بسیار محلول در آب است و معمولاً با شستن خارج می شود . از پکتین بدست آمده در صنایع غذایی مثل تولید ژله استفاده می کنند .
لیگنین : ترکیبی است که جزء پلی ساکارید ها محسوب نمی شود و لیکن به دلیل اینکه جزء دیواره ی ساختمانی است و همواره با کربوهیدرات ها مورد بررسی قرار می گیرد گاهی جزء پلی ساکارید ها دسته بندی می شود .ساختمان آن کاملاً مشخص نیست و از ترکیبات نا همگونی بر خوردار است و عمدتاً ترکیباتی مثل الکل کومارین و الکل سیناپین دارد .
ساپونین : ترکیبی در گیاهان لگومین ( مثل یونجه ) است . تلخ مزه است . وجود آن در یونجه باعث کاهش خوراک مصرفی می شود . بعضی می گوین عامل نفخ آوری است –باعث کاهش کلسترول می شود
- << قبلی
- بعدی