نحوه محاسبه تعداد درخت در هكتار در سيستم كاشت چند رديفه

مسلما بعد از تصميم به احداث باغ تعداد نهال مورد نياز بايد محاسبه و سفارش داده شود . در سيستم چند رديفه، چند رديف درخت مجاور هم، بعلاوه معبر منظور شده را يك بستر مي نامند . براي محاسبه تعداد درخت در هكتار، فاصله تنه درخت كناري در يك بستر را از تنه درخت مشابه در بستر مجاور را به متر، اندازه گرفته و با تقسيم طول بدست آمده بر تعداد رديف درخت موجود در اين طول (در يك بستر، درخت بستر دوم شمارش نمي شود)  ميانگين فاصله بين رديف ها در اين طول بدست مي آيد . حال حاصل ضرب ميانگين فاصله بين رديف ها در فاصله روي رديف، مساحت اشغال شده توسط يك درخت را بدست مي دهد . با تقسيم ١٠٠٠٠ متر مربع بر فضاي اشغال شده توسط يك درخت، تعداد درخت در هكتار محاسبه مي شود.

مديريت بستر باغ

الف) مديريت بين رديف ها

همانطوريكه به تاج درختان رسيدگي مي شود پوشش كف باغ نيز ب ايد مورد رسيدگي قرار گيرد . كف باغ را مي توان در دو قسمت مجزا در نظر گرفت : فاصله بين رديف ها، و نوار طول رديف ها . فاصله بين رديف ها معمولا به سه صورت : )١ كولتيواتور زني پاك و ايجاد بستر لخت 2)  كولتيواتور زني ناپاك وباقي گذاشتن بقاياي گياهان خشك شده و  3) كاشت گياهان پوششي دايمي مديريت مي شود . دو شيوه اول زياد توصيه نمي شود زيرا موجب تخريب ساختمان خاك، فشردگي خاك و افزايش احتمال فرسايش (بويژه در اراضي شيب دار) مي شود.  همچنين كولتيواتورزني موجب ايجاد بستري مناسب براي استقرارعلف هاي هرز برگ پهن دايمي و يك ساله مي شود كه ميزبان ويروس درختان ميوه هستند . روش مناسب براي مديريت كف باغ كشت چمن در فاصله بين رديف ها و برطرف كردن كليه رويش هاي سبز زير تاج درختان مي باشد . چمن بين رديف ها از فرسايش خاك جلوگيري مي كند، بستري محكم براي تردد ماشين آلات فراهم مي كند، مواد آ لي به خاك اضافه مي كند، رطوبت و ساختمان خاك را حفظ مي كند، و محل مناسبي براي فعاليت حشرات شكارچي مفيد فراهم مي نمايد. چمن هاي پوششي كف باغ به سرعت رشد مي كنند و احتياج به كوتاه كردن متناوب دارند . چاودارهاي دايمي، چمن فسكوبلند، و شبدر جهت پوشش خاك بعض ي باغ ها استفاده مي شود . امروزه چمن هاي كم رشدي بدين منظور بوجود آمده اند و با موفقيت K-31 ،  مورد استفاده قرار مي گيرند . اين چمن ها احتياج به كوتاه كردن كمتري دارند، در خاك هاي فقير و شرايط محيطي نامطلوب به خوبي رشد مي كنند، دوام خوبي براي تردد وسايل مكانيزه و تراكم خوبي جهت غلبه بر رشد علف هاي هرز دارند. شبدر و ساير گياهان تيره بقولات در باغداري مدرن جهت پوشش كف باغ توصيه نمي شوند هرچند كه اين گياهان مي توانند مقداري نيتروژن به خاك اضافه نمايند ولي مقدار اين نيتروژن غير قابل پيش بيني مي باشد . همچنين بقولات ميزبا ن ويروس لكه حلقوي گوجه فرنگي بوده كه بيماري ساقه حفره اي  در هلو و نكروز  (بافت مردگي) پيوندگاه دانه داران مثل سيب را ايجاد مي كند.

يكي از فاكتور هاي جديد تعيين كيفيت چمن پوششي وجود قارچ هاي اندوفيت  است . چمن هاي ميزبان قارچ هاي اندوفيت ، به ديگر چمن ها ترجيح داده مي شوند . اين قارچ ها داخل بافت چمن ها رشد كرده و آنها را از خورده شدن توسط برخي حشرات محافظت مي كنند.  برخي گونه ها و ارقام چمن بطور طبيعي مقدار زيادي اندوفيت دارند . آخرين تحقيقات نشان داده است كه فسكوي مقاوم، فسكوي سقزدار، فسكوي قرمز خزنده و چاودار دايمي كم رشد ، گياهان مناسبي براي كشت در بين رديف هاي باغ هستند ولي موفقيت در استفاده از اين پوشش ها نيازمند كاشت مناسب مي باشد . كم توجهي در هر كدام از مراحل زير منجر به ايجاد پوشش تنك و كم اثرخواهد شد.

• قبل از كشت ، كليه علف هاي هرز دايمي بايد حذف شوند . زيرا در طي استقرار گياهان پوششي بعلت سرعت رشد پايين آنها قادر به رقابت با علف هاي هرز دايمي نيستند.

•  با انجام آزمون خاك در صورت نياز نسبت به اصلالاح خاك اقدام گردد . در آغاز استقرار گياه پوششي كود نيتروژني حاوي ٢٥ تا 50 كيلوگرم نيتروژن خالص به خاك اضافه مي كنند.

• قبل از كاشت بطور كامل خاك را آماده نموده و بذور را زير خاك نمي كنند.

• از وسايل مختلفي مثل پخشگر گردبادي و پخشگر ريزشي مي توان براي كاشت بذور استفاده كرد . اگر از دستگاه بذركار بدين منظور استفاده مي شود، لوله هاي سقوط را از زير مخازن بذر باز مي كنند، زيرا بذور ريز و سبك قادر نيستند از درون شيلنگ بريزند.

• 25 تا ٥٠ كيلوگرم بذر در هكتار كشت مي شود. كاشت بذر بيشتر، سطح زمين را زودتر مي پوشاند

• بهترين زمان كاشت، در طول شهريور ماه مي باشد . زمان دوم كاشت د ر طول فروردين تا اواسط ارديبهشت مي باشد . اگر گياهان پوششي در بهار كشت شوند بعلت كندي سرعت رشد، چمن ها قادر به رقابت با علف هاي هرزي كه در اول بهار رشد مي كنند نيستند.

• در سال اول كاشت قبل از اينكه ارتفاع علف هاي هرز به ٢٥ سانتيمتر برس د بايد آنها را درو كرد تا قادر به رقابت با گياه پوششي نگردند. يك نوبت سمپاشي با توفوردي ١ نيز از رشد علف هاي برگ پهن جلوگيري مي كند.

• در صورت تمايل مي توان از مخلوط بذر جو دوسر به عنوان پرستار بذر گياه اصلي و جلوگيري كننده از فرسايش استفاده كرد.

•  براي كيفيت مطلوب چمن، سالالانه مقدار كافي كود نيتروژني در حدود ٥٠ كيلو گرم در هكتار توصيه مي شود.

مديريت طول رديف ها

سطح سايه انداز زير درختان ميوه در تكامل باغ سهم مهمي دارد . تحقيقات متعدد نشان داده است كه گياهان سبز پاي درختان در جذب مواد غذايي و آب با درختان ميوه رقابت كرده و موجب كاهش رشد و توليد در آنها مي گردند . درطي يك آزمايش ٦ ساله، درختاني كه پاي آنها چمن كشت شده و مرتبا كوتاه مي شد در مقايسه با درختاني كه بوسيله علف كش با هر گونه علف هرز پاي درخت مبارزه مي شد، ٢٥ % كاهش رشد نشان دادند . نتيجه يك تحقيق در ايالت پنسيلوانياي امريكا نشان داده است كه عرض نوار عاري از علف رديف درختان هلو بر ميزان رشد و محصول درختان مؤثر مي باشد و نواري به عرض ٦٥ سانتيمتر باعث توليد درختان كوچك و محصول كم مي گردد. عرض ايده آل نوار به اندازه عرض سايه انداز درخت بوده و اين نوار بايد در بدو احداث باغ ايجاد گردد.

زمان كنترل علف هاي هرز مهم مي باشد . يك تحقيق با درختان سیب رقم گالا Gala/M26 (روي پايه ي مالينگ 26 ) نشان  داده است كه اگر در ابتداي فصل رشد با علف هاي هرز مبارزه گردد، عملكرد در اولين سال باروري، به مراتب بيشتر خواهد بود . رقابت ميوه ها، انداز ه ي ميوه ها را نيز تحت تاثير قرار مي دهد . بر اساس نتايج تحقيق اخير باور بر اين است كه مرحل ه ي بحراني رقابت علف هاي هرز با درختان سيب از زمان گلدهي تا ٣٠ روز بعد از ريزش گلبرگ ها مي باشد.كولتيواترزني زير درختان با ابزاري كه براي اين منظور ساخته شده است روش مناسبي بوده ولي اين روش علاوه بر افزايش احتمال فرسايش نياز به راننده تراكتور ماهر دارد. استفاده از علف كش هاي مختلف يكي از مهمترين روش هاي كنترل علف هاي هرز مي باشد ولي اين روش نيز بدون اشكال نيست. درختان جوان به علف كش ها بسيار حساس بوده و ريزش اين مواد روي ساقه سبز يا شاخه و برگ ممكن است درخت را از رشد بازداشته و يا منجر به از بين رفتن آن گردد . سمپاشي مكرر خاك با اين مواد نيز موجب تجمع آنها در خاك و از بين رفتن ميكروارگانيسم هاي مفيد خاك مي شود.

اصول كنترل علف هاي هرز

اجراي برنام ه ي كنترل علف هاي هرز با تهيه زمين شروع مي شود . قبل از كاشت نهال ها ، كليه علف هاي هرز دايمي بايد از بين بروند. خيلي از علف كش هاي معرفي شده براي باغ هاي ميوه ، علف هاي هرز يكساله را بخوبي كنترل مي كنند ولي تعداد اندكي از آنها توانايي كنترل علف هاي هرز دايمي را دارند لذا قبل از كاشت نهال ها، بايد مشكلات ناشي از علف هاي دايمي را ب رطرف نمود . حالت مطلوب قبل از احداث باغ به آيش گذاشتن زمين و يا كاشت گياهان يكساله نظير گندم و ذرت حداقل به مدت دو سال است . غلات ميزبان ويروس لكه حلقوي گوجه فرنگي نخواهند بود.

در انتخاب علف كش هاي مورد استفاده براي محصولات يكساله فوق بايد دقت كرد . خيلي از علف كش هاي رايج گندم و ذرت در خاك باقيمانده و محصول بعدي را تحت تاثير قرار مي دهند. علف كش هاي مقاوم و پايدار مي توانند موجب مرگ، كاهش رشد و يا صدمه به سيستم ريشه درختان جوان گردند . صدمات ريشه اي در درختان جوان معمولا تا اواخر دوره رشد بروز نكرده و زمان ي كه درخت تحت استرس قرار گيرد بطور ناگهاني از بين مي رود.

پايداري علف كش در خاك تابع شرايط محيطي و خاك مي باشد . از بين رفتن علف كش ها در خاك هم به طريقه تجزيه ميكروبي و هم هيدروليز شيميايي صورت مي گيرد . هر دو عامل احتياج به خاك مرطوب و گرم دارد . از اينرو تجزيه علف كش ها در خاك هاي خشك و خنك به كندي صورت مي گيرد . واكنش خاك و مواد آلي آن نيز نقش به سزايي در تجزيه علف كش ها دارد . به عنوان مثال زوال بعضي علف كش ها در واكنش بالاتر از 5/6 بسيار كند است . همچنين در خاك هايي با واكنش 6 و كمتر از آن سرعت تجزيه ميكروبي كند خواهد شد.

اگر به وجود باقيمانده علف كش در خاك شك وجود داشته باشد، مي توان به روش سنجش حياتي ١ خاك را آزمايش كرد . با برداشتن نمونه هايي از خاك و ريختن در داخل جعبه كشت و كاشت بذر چمن و يا يولاف و مشاهده جوانه زني و رويش آنها وجود و يا عدم وجود علف كش را مي توان ارزيابي كرد . در صورتيكه هنوز باقيمانده سم در خاك موجود باشد، جوانه زني و رويش بذور ضعيف خواهد بود . بعد از اطمينان از عدم وجود بقاياي سم در خاك اقدام به كاشت چمن مناسب مي كنند . آزمايش ها نشان داده است كه كاشت چمن يكدست در كف باغ و سپس از بين بردن چمن رديف كاشت درختان، به وسيله علف كش گلايفوزيت موجب بهبود رشد نها ل هاي جوان مي شود . بقاياي چمن باعث حفظ رطوبت و مواد آلي خاك مي شود و معمولا تا سه سال دوام مي آورد.

كنترل علف هاي هرز پس از كاشت درختان

اگر تمايل به استفاده از روش كاشت چمن و سپس خشك كردن طول رديف ها نباشد، توصيه مي شود با علف هاي هرز پاي درختان جوان مبارزه شيميايي گردد . اگر در اولين فصل رشد با علف هاي هرز بموقع مبارزه شود، درختان بخوبي رشد كرده و علاوه بر زود باروري در اولين محصول عملكرد بيشتري نيز خواهند داشت . براي درختان بار ور اين دوره قبل از شكوفايي تا ٣٠ روز بعد از آن مي باشد. در ماه هاي ارديبهشت و خرداد علف هاي هرز بيش از هر زماني رشد درختان و اندازه ميوه را تحت تاثير قرار مي دهند . اگر علف هاي هرز در اين دوره بحراني كنترل شوند بعد از آن اثر سوئي بر عملكرد نخواهند گذاشت . علف هاي هرز در نيمه دوم فصل رشد فقط در ميزان آب مصرفي مؤثر هستند . رشد اندك علف هاي هرز از مرداد به بعد مي تواند مورد مطلوبي باشد . در اين صورت بدون اينكه علف هاي موجود در برداشت محصول خلل ايجاد كند باعث تسريع خواب زمستاني درختان مي شود.