در نواحي گرم
-
ديماه ← تعداد گل كمتر ولي كيفيت بالاتر
-
فروردينماه ← تعداد گل بيشتر
در نواحي معتدل
-
ارديبهشتماه ← تعداد گل بيشتر
-
شهريورماه ← گل كمتر و كيفيت بيشتر
در رز با هرس ميتوان تعداد گل را كاهش و كيفيت گل را افزايش داد. كاهش دما هم به كيفيت گلها كمك ميكند. هرچه تعداد جوانهاي كه روي گياه نگه ميداريم را محدود كنيم، تعداد شاخهها و تعداد گلها كمتر خواهد شد.
ارقام مختلف رز از نظر گلانگيزي و زمان گلانگيزي با هم تفاوت دارند:
رزهاي معمولي: گلانگيزي روي شاخه سال جاري انجام ميشود و كاري به شاخه سال قبل ندارد و هر زماني كه بخواهيم ميتوانيم هرس كنيم (حتي در بهار)
نسترن: گلانگيزي روي شاخه سال قبل صورت ميگيرد و هرس را زماني انجام ميدهيم كه هنوز گلانگيزي نشده است.
سگ گل: گل انگيزي در تابستان صورت ميگيرد.
نور: از نظر شرايط مناسب كشت و كار، رز در مجموع نور زياد و هواي خنك را براي بهترين كيفيت ميپسندد. حداقل بايد 6 ساعت آفتاب در روز دريافت كند. اگر ميزان دريافت آفتاب بيش از اين باشد، بهتر است. اگر زير درختان سايهدار كشت شوند گلها از كيفيت خوبي برخوردار نيستند. شدت نور كم منجر به طويل شدن بيش از حد دمگل شده و سفت شدن دمگل يا ساقه گلدهنده را به تاخير مياندازد كه خود منجر به خميدگي گردن خواهد شد.
CO2 : در گل بريدن ها به ميزان 1500vpm و در گلدانيها حدود 850 vpm باعث افزايش كيفيت گلها ميشود.
محيط كشت: معمولا گفته ميشود كه رز گياه پرتوقعي است، پس در محيط كشت آن دست كم يك قسمت خاك مرغوب بايستي استفاده شود.
امروزه براي گل بريدني رز از آبكشت هم استفاده ميشود. در آبكشت رز از تركيباتي مثل cocopeat كه از الياف ميوه نارگيل گرفته ميشود استفاده ميشود. حتي الامكان بايد سعي كنيم كه از تركيبات مصنوعي استفاده نكنيم. از آنجا كه از گياه قرار است به مدت طولاني (حدود 10 سال) بهرهبرداري شود بهتر است در زمان كاشت و محيط كشت آن دقت لازم صورت گيرد. خاك آن بايد 10 درصد مواد آلي داشته باشد. خاكهاي شني براي رشد رز مناسب نيست. از كاشت آن در خاكهاي آهكي بايد خودداري كرد. pH مناسب براي آن حدود 5/6 است ولي pH بين 5/5 تا 5/7 را ميپسندد.
وردها براي رشد مطلوب، به تامين رطوبت كافي نياز دارند. بهتر است آبياري در زمان نياز بصورت عميق انجام شود تا بصورت سبك و دائمي. آب بايد مستقيم وارد خاك شده و از سيستمهايي كه از بالا آبياري كرده و باعث خيس شدن شاخساره گياه ميشود نبايد استفاده كرد، چون باعث شيوع بيماريها ميشود و زماني كه كودآبياري ميشود باعث باقي ماندن بقاياي كود روي برگها شده كه در توليد گل بريدني مطلوب نيست.
براي توليد ورد با كيفيت بالا، تغذيه خوب ضروري است. انواع پررشد به كود نيتروژن بيشتري نياز داند اما نيتروژن بيش از حد نيز نامطلوب و باعث ايجاد شاخههاي سست ميشود. در حالت معمول كود فسفر و پتاسيم بيش از ساير كودها نياز دارد. براي توليد ورد بريدني بايد در خاك N.P.K و كمي آهن و منيزيوم اضافه شود. كودهاي مخلوط حاوي پتاسيم براي جلوگيري از رشد آبكي شاخههاي گل ورد كه غالبا در فصول باراني روي ميدهد موثر واقع ميشود.
دما و CO2 نيز در گلدهي نقش دارند. ديده شده كه در دماي C◦17 روز و C◦14 شب كيفيت گلها خيلي بهتر است، ولي گلدهي به تاخير ميافتد. (گلدهي رز در هواي خنك به تاخير ميافتد). CO2نيز بر كيفيت گلها موثر است كه در گلخانه قابل استفاده ميباشد. بايستي توجه داشت كه هم دماي خيلي پايين و هم دماي خيلي بالا كيفيت گل را كاهش ميدهد.
در بيشتر رقمهاي امروزي ورد، دماي شبانه حدود C◦16 براي رشد گياه مناسب است. دماي C◦ 21-20 و C◦ 28-24 در روزهاي آفتابي بسيار مناسب است. اگر دماي گلخانه زياد بالا رود اندازه گلها كوچك، تعداد گلبرگها و كيفيت گل كاهش يافته و ساقه نرم ميشود كه ناشي مواد فتوسنتزي است. اگر دما زياد پايين بيايد نيز خسارتزا است بطوريكه اگر دما C◦ 6 كاهش يابد، گلدهي به مقدار زياد كاهش يافته و گلهاي حاصل نيز كيفيت خوبي ندارند. از نظر نور نيز گلهاي بريدني بطور كلي در شدت نور كامل پرورش داده ميشوند تا محصول با كيفيت بالا حاصل شود. در تابستان ممكن است براي جلوگيري از سوختگي يا پژمردگي گلبرگها نياز به كاهش شدت نور باشد.
رشد بيش از حد در آخر تابستان نبايد كود داده شود (بويژه كود نيتروژنه) و ثانيا فواصل آبياري را بيشتر كرده و در اوايل پاييز آبياري قطع ميشود.
جوانهگيري و هرس
در رز كه از مراحل داشت آن محسوب ميشود را در5 مرحله ميتواند انجام گيرد:
- پيش از كاشت ريشه و شاخههاي شكسته حذف ميشوند. ميتوان 4 – 3 جوانه نگه داشت.
- پس از كاشت و با شروع ريشه جديد، جوانههاي گل با دو حالت حذف ميشوند: (جوانه گل حذف ميشود تا كيفيت گل بهتر شود)
الف) حذف جوانههاي كوچكتر از يك نخود (soft pinch)
ب) حذف جوانههاي بزرگتر از يك نخود (hard pinch)
اين عمل بايستي تا دومين 5 برگچهاي صورت گيرد كه پس از آن شاخساره جديد رشد بسيار خوبي خواهد داشت و گل خوبي خواهد داد.
جوانههايي كه كنار برگهاي 5 برچهاي به بالا قرار دارند، قدرت رشد بهتري دارند و گل بهتري خواهند داد.
- در زمان برداشت، برش شاخه گلدار با قرار دادن 3 – 2 جوانه روي گياه مادري (روي ساقه آن) و يا گاهي دقيقا از محل انشعاب صورت ميگيرد. (هرچه از پايينتر برش بزنيم، شاخه بلندتر خواهد شد)
- 8 – 5 هفته پيش از يك روز مشخص با نياز بازار به گل زياد (مثل عيد، جشن ها؛ ... ) از گلدهي جلوگيري كرده و نوك شاخههاي نمو يافته را هرس مي كنند تا در زمان مورد نظر تعداد شاخههاي زياد داشته و گل نيز زياد باشد. (اگر رز را هرس كنيم گلدهي بعدي 8 – 5 هفته طول ميكشد)
- پس از دوره پرفروش گل، گياهان به شدت تا ارتفاع 40 تا 60 سانتيمتر سرزني ميشوند. اين كار باعث ميشود كه رزها شاخههاي قويتر و بلندتري بدهند
در سربرداري، به محض مشاهده جوانههاي خفته، معمولا ساقهها از محل برگ 5 برگچهاي به بالا حذف ميشوند كه به اين عمل سربرداري ملايم گويند. در سربرداري سخت زماني كه جوانه به اندازه يك نخود يا بزرگتر شود، شاخه قطع ميشود.
اگر بوتهاي در بهار و يا تابستان پيوند شود، جوانه رشد كرده و تا آخر فصل به طول 50 سانتيمتر و يا بيشتر ميرسد. اين شاخه اگر باقي بماند در اثر برف خواهد شكست بنابراين بايد در اواخر پاييز از بالاي چند جوانه هرس شود. كه چند جوانه باقي مانده به سرما مقاومند و هرگز آسيبي نميبيند.
قطع گلهاي خشك شده روي بوته ورد، بايد در بالاي اولين برگ يعني بلافاصله پس از گل صورت گيرد. به ويژه در سال اول از قطع شاخههاي بلند ورد به همراه گل بايد اجتناب كرد چون هرگونه هرس و قطع شاخهها در فصل رويش باعث ضعيف شدن بوته گل ميشود.
پاجوشها داراي برگهاي ريزتر و روشنتر از پيوندك ميباشد كه از طوقه و يا از ريشه منشاء ميگيرند. در حذف آنها نبايد از سطح زمين قطع انجام شود. بلكه بايد از محلي كه منشاء گرفته قطع شده تا نقطه رشد آن از بين برود.