گل های گلخانه ای
▪ تيره شيپوري (Araceae)
آلوكازيا يا بابا آدم (Alocasismarcrorhiza) داراي انواع مختلف است. برخي داراي برگهاي بسيار پهن ميباشند و در گونه اي برگها بسيار باريكند. دو لبه برگ در نزديكي دمبرگ رشد بيشتري كرده، شبيه به دو گوش، شكلي به برگ داده است كه گياهان اين دو نوع را از انواع ديگر متمايز ميسازد. اين گياهان در گلخانههاي گرم و مرطوب تكثير و پرورش مييابند و رشد آنها سريع است و از طريق قلمه سبز به آساني ازدياد ميشوند.
آنتوريوم (Anthuriumandraeanum)گياهي دائمي گلخانهاي ريشه ژوخهاي ضخيم و گوشتي است كه گونههاي آن اغلب بصورت دارزي در جنگلهاي استوايي يافت ميشوند. گلي است زيبا كه برگهاي مخملي و زيباي آن در گلآرايي جايگاه ويژهاي دارد. بيشتر به خاطر اسپات رنگي و گاهي براي برگهاي زيباي آن، پرورش داده ميشود. مزيت اين گل در گلآرايي، ناشي از دمگل بسيار بلند و با طول عمر زياد گل بريده آن است. دمگل به يك اسپات ختم شده كه داخل آن گلآذين سنبله دم روباهي شكل به نام اسپاديكس (Spathix) قرار دارد . گلهاي حقيقي روي آن قرار دارند. اسپات از نظر شكل و اندازه تنوع زيادي دارد.
گلدهي بسيار ي از گونهها در فصل پاييز و زمستان روي ميدهد. كنار هر برگ يك گل تشكيل ميشود.
روش تكثير
- تقسيم بوته (پاجوش): مهمترين روش افزايش ميباشد. در بهار پاجوشها را از پايه مادري جدا ميكنند.
- قلمه انتهايي حاوي 2 تا 3 برگ
- بذر: در افزايش بذري،بذر براي تندش به دماي بالا (◦C24-21) نياز دارد و پس از 3 سال گل ميدهد
كالاديوم (Caladium candidum) كالاديوم گياهي است كه در گلخانههاي گرم نگهداري ميشود و گياه درون خانهاي ميباشد. داراي برگهاي زيبا و تركيب رنگها در اين برگها چنان است كه هيچگياه ديگري در اين مورد با كالاديوم برابري ندارد.كالاديوم بايد در محلي گرم نگهداري شود و در درجه حرارت مناسب براي آن بالاي 18 درجه سانتيگراد است
تا زماني كه گياه داراي برگ ميباشد خاك بايد مرطوب باشد. در تابستان 2 تا 3 بار در هفته و در زمستان در صورت عدم وجود برگ و استراحت گياه، آبياري را متوقف نماييد.
خاك بايد غني از مواد آلي باشد و pH اسيدي حدود 6 را دوست دارد. هر دو الي چهار هفته يكبار با كودهاي كامل تغذيه شود، كمبود مواد غذايي سبب ريز شدن و ضعف برگهاي گياه ميشود.
تكثير آن از طریق تقسيم ساقه ژوخهاي صورت می گیرد.
ديفن باخيا (Dieffenbachia)
گياه زيبايي است با ساقههاي نرم و آبكي و برگهايي به رنگ سبز با لكههاي سفيد و زرد و و رگبرگهاي اصلي كاملا مشخص و سفيد و زرد. يك گياه درون خانهاي ميباشد، و زماني كه به آپارتمانها منتقل ميشوند محيط كم نور و سايه آنجا را بخوبي تحمل ميكنند. تكثير آن از ساقه هايي كه از بندهاي نزديك به هم تشكيل شده يافته، قابل تكثير است. كافي است كه آنها را به نحوي به قطعات تقسيم كنيم كه هريك داراي يك جوانه و يا بيشتر باشد. و با استفاده از قلمه انتهايي و خوابانيدن هوايي نيز قابل ازدياد ميباشد. اين گياه حساس به پوسيدگي ساقه ميباشد.
فيلودندرون يا برگ انجيري (Philodendromspp.)
برگهاي پهن و بزرگ برگ انجيري در بين گياهان زينتي كاملا مشخص است. در برخي گونهها برگها كامل و بدون بريدگي است و در گونه هاي ديگر برگها داراي برشهاي عميق و سوراخهاي بزرگ است. روش معمولي تكثير آنها از طريق قلمه زدن انجام ميپذيرد. برگ انجيري نياز كمتري به كودهاي فسفري دارد، و اين كود در رشد و نمو اين گياه اثر معكوس مي گذارد.
پوتوس ابلق (Scindapsusaureus)
اين گياه با برگهاي قلبي شكلي نسبتا كوچك، كاملا مقاوم به سايه است، و ارقام مختلف دارد. بسياري از گونههاي اين نوع بالا روندهاند. رطوبت كم محيط را تحمل ميكنند. ازدياد اين گياه از راه قلمه ميباشد.
اسپتي فيلوم يا برگ قاشقي (Spathiphyllum)
گياه درون خانهايميباشد. برگهاي اين گياه پهن و كشيده، رگبرگها از دور نمايان، و گلها داراي براكته بزرگ و به شكل يك قاشق و سفيد رنگ است. از طريق تقسيم بوته به آساني تكثيرميشود. اين گياه ساقه ندارد و يا ساقه در آن كوچك است و از اين نظر شبيه به آنتوريوم است. نسبت به سايه كم و بيش مقاومت دارد.
شيپوري (calla) (Zantedeschia)بومي نواحي آفريقايجنوبي است. داراي ريزومهاي ضخيم و دمگل قوي وبلند است. گلها شبيه شيپور بوده و نظير تمامي گياهان تيره Araceae گلآذين آن چمچه (Spadice) است. براكتهاي كه خوشه گل را احاطه كرده، Spathe و خوشه گل را Spadix گويند. گياهي است دائمي و گرمسيري كه داراي گلهاي منفرد ميباشد. برگهاي تيركماني و دمبرگ طويل دارد و بسته به گونه، شكل دمبرگها متفاوت است.
روش تکثیر آن از طریق بذر و تقسیم ریزوم میباشد
آگلئونما (Aglaonemacommutatum)
داراي ريزوم و برگهايي به رنگ سبزتيره با لبه نقرهاي متمايل به خاكستري و سرنيزهاي است. اسپاتي گل سفيد رنگ بوده و د راواسط تابستان ظاهر ميشود. تمام قسمتهاي گياه سمي ميباشد و تماس با شيره گياه حساسيت در پوست ايجاد ميكند. ارتفاع آن تقريبا 45 سانتيمتر ميباشد.
مقاوم به سايه بوده و نور متوسط (سايه آفتاب) را دوست دارد. خاك كمي اسيدي را ميپسندد. به دماي گرم 19 -16 درجه سانتيگراد و حداكثر 30 درجه سانتيگراد را ميپسندد. نياز آبي آن بالاست و خاك آن بايد تقريبا مرطوب باشد. البته آبياري زياد به خصوص در زمستان باعث زرد شدن برگهاي گياه ميشود. رطوبت بالا 80 تا 90 درصد را ميپسندد. از طريق بذر، پاجوش يا تقسيم بوته و قلمه (قلمه برگي ندارد) تكثير ميشود.
▪تيره آرالياسه (Araliaceae)
پاپيتال يا عشقه (Hedera helix)
از جمله گياهان هميشه سبزند. برگهاي آنها نسبتا كوچك و داراي بريدگيهايي در اطراف ميباشند، و رنگ برگها از سبز تيره تا سبز روشن تغيير مييابد. خزنده و يا بالا روندهاند و براي پوشش خاك در زير سايه درختان بسيار مناسبند. گونههاي ابلق كند رشد ميباشند. نوع ابلق به سختي ريشه ميدهد. اين گياهان از طريق قلمه سبز در تمامي فصول تكثير ميشوند.
آراليا (Aralia ياDizygotheca)
Aralia elegantissimaداراي برگهاي ظريف، كشيده و دندانهدار به صورت مركب و برگچهها از يك نقطه منشاء مييابند. در اين گونه ساقه نسبتا بلند است. از طريق بذر تكثير ميشود و قلمه آن به سختي ريشهدار ميشود.
نوع ديگر آرالياي برگ پهن (Aralia seiboldi ) يا Fatsia japonica است برگها شبيه برگهاي پاپيتال، ستارهاي شكل و به رنگ سبز تيرهاند. از طريق قلمه تكثير مييابند. آرالياها مخصوص گلخانههاي سرد ميباشند.
شفلرا (Scheffleraactinophylla)
برگها به رنگ سبز روشن و براق ميباشند دمبرگها بلند و در بخش انتهايي داراي 6 برگچه ميباشند كه هريك به طرفي امتداد مييابند و بدين ترتيب برگها مركب محسوب ميشوند. اين گياه از طريق بذر و قلمه (حداقل داراي يك برگ باشد) تكثير ميشود.
▪تيره پيچ شمعي (Asclepiadaceae)
پيچ شمعي (Hoya carnosa)
يك پيچ زينتي گرمسيري و هميشه سبز است. برگهاي آن ضخيم به رنگ سبز تيره و متقابل است. گلهاي بسيار درخشان به ندرت به صورت مجتمع ظاهر ميشوند. از طريق قلمه و طريق خوابانيدن شاخه نيز ميتوان آنرا تكثير كرد. در تابستان گل ميدهد.
استفانوتيس (Stephanotis floribunda)
يا ياس ماداگاسكار با شاخههاي نازك بلند و خزنده و برگهاي نسبتا ضخيم، متقابل كشيده و گلهايي به رنگ سفيد لولهاي شكل بسيار معطر ميباشد.
استاپليا (stapelia)با گلها بزرگ و ستارهاي شكل ميباشد.
▪تيره آناناس (Bromeliaceae)
آكما (Aechmeafasciata)
برگها در اين گونه پهن و پوشيده از نوارهايي خاكستري است. گلهاي جالب آبي رنگ آن در گلآذينهاي صورتي مشاهده ميشود. يك گياه درون خانهاي ميباشد گلهاي آن در گرماي بين 18 تا 20 درجه سانتيگراد چندين ماه روي بوتهها ميماند.
بيلبرژيا (Billbergianutans)
برگها در اين گونه باريكند و به طرف بالا رشد ميكنند و داراي نوارهايي شبيه به پر ميباشند. گلهاي آن غالبا آبي رنگند و ساقه گلدهنده بلند و آويزان دارند. دانههاي آن در ظرف 3 هفته تكامل مييابند.
كريپتانتوس ( Cryptanthus bromeliads )
برگها كاملا گسترده و برخي از آنها كاملا رنگين هستند. برگها در اين گونه باريك و نسبتا كوچك و در برخي
گونهها پيچ و تابدار ميباشد.
وريزيا (Vriesiamariae)
گياهي است نسبتا كوتاه با برگهاي، گلآذينهاي نسبتا پهن با دندانههاي درشت به رنگهاي متفاوت قرمز و زرد و نارنجي ميباشد. دانههاي آن ظرف 5 ماه تكامل مييابند.
نيدولاريوم ( nidulariuminnocenii)
برگهاي سبز و روشن اين گياه به شكل پهن و كشيده، با دندانههاي ريز شبيه به خار است. در بعضي از انواع آن، رنگ برگها در بخش دروني، نزديك به حفره وسط، زير نور آفتاب قرمز ميشود.
گازمانيا (Guzmania)
برگهاي اين گياه باريكتر از نيدولاريوم بوده و فاقد دندانهاند. گل در اين نوع بسته به گونهها، متفاوت ميباشند. در گونه مينور (Guzmania Minor) گلها شكفته و از بالا ستارهاي شكل مينمايند. و در گونه برترونيانا
(Guzmaniaberteroniana) براكتههاي قرمز رنگ پشت سرهم نظير فلس يك ماهي، و گل كشيده ماري شكل ميباشد.
▪ تيره برگبيدي (Commelinaceae)
برگبيدي (Tradescantia, Zebrina)
گياه درون خانهاي با برگهاي پهن كه بيشتر انواع روي آنها رگههاي سفيد نواري شكل ديده ميشود. از ساقههاي آن براحتي قلمه گرفته ميشود. برگها در بعضي انواع كركدار و بسيار زينتي است. گياهان اين تيره در برابر سايه مقاوم هستند و نگهداري آنها در خانه آسان ميباشد.
▪تيره سيپراسه (Cyperaceae)
پنجه كلاغي (Cyperus)
يك گياه باتلاقي و در زير گلدان نيز نياز به آب زياد دارد و بايد همواره در ظروف زير گلدانها مقداري آب باقي بماند تا اين گياه رشد و نمو خوبي بكند. پنجه كلاغي معمولي داراي برگهاي نسبتا باريك و برگشته است، اين گياه مخصوص مناطق گرم و باتلاقي است. ازدياد آن از طريق قلمه صورت ميگيرد. قلمه در حقيقت چتري از برگهاست كه پس از قطع، وارونه در داخل آب قرار ميگيرد.
▪ تيره سرخسها (Polypodiaceae)
سرخسها (Filices) بدون گلند و در مجموع به آنها كريپتوگام ميگويند. گياهان مشابه آنها آلكها، خزهها،
گلسنگها و غيره ميباشند. تكثير طبيعي اين گياهان از طريق اسپورها واقع ميشود. در دوره زندگي آنها دو مرحله كاملا مشخص و يا دو نسل معين تشخيص دادهاند. اول مرحله غيرجنسي و رويشي يا نسل اسپروفيت كه در اين دوره از زندگي سرخسها داراي ريشه ها، ساقه ها و برگهاي مشخص ميباشند. دوم مرحله جنس يا گامتوفيت است، كه در اين دوره اخير، گياه كوچك و غيرقابل تشخيص و بدون ريشه و ساقه و برگ است كه از عضوي به نام پروتاليم شكل ميگيرد. اسپورها در اعضايي به نام اسپرانژيا، كه به صورت دانههاي قهوهاي در زير برگها تشكيل ميگردد، به تعداد زياد وجود دارند. اسپورها آزاد ميشوند و در تحت شرايط مساعد طبيعي جوانه ميزنند و پروتالوس (تعدادي سلول در كنار هم به صورت يك غشاء پهن قلبي شكل به رنگ سبز و اعضايي شبيه به ريشه به نام ريزوئيد) را تشكيل
ميدهند. پس سرخسها، گل، ميوه و بذر نميدهند، ليكن از يك برگ بارور سرخس ميليونها اسپور نظير گردي از خاك به اطراف پراكنده ميشود و در محل مرطوب به رشد و نمو ميپردازد. سرخسها در تمامي سطح زمين انتشار مييابند و در اندازههاي مختلف ميرويند.
پرسياوشان (Adiantumsp)
سرخس معمولي مجعد (Nephrolepissp) ← ازدياد از طريق تقسيم بوته است و در اين سرخس هاگ، عقيم ميباشد.
سرخس برگ پهن (Aspleniumnidus)← ازدياد از طريق هاگ
سرخس شاخ گوزني (Platyceriumsp) ← ازدياد از طريق جداكردن پاجوش
سرخس معمولي (Polypodiumsp) ← ازدياد از طريق هاگ
سرخس برگبيدي (Peterisamberrosa) ← ازدياد از طريق هاگ
آگاپانتوس (سوسن آفريقايي يا گل عشق)
نام علمی: (Agapanthus orientalis)
خانواده: تيره ليلياسه (Liliaceae)
ساقهگلدهنده آن بسيار بلند است و داراي گلهاي چتري آبي رنگ و برگهايي كشيده با عرض 2 سانتيمتر است.
ريشههاي بزرگ غدهاي دارد. ازدياد آن از طريق تقسيم ريشه و بذر قابل تكثير ميباشد
كالاتهآ
نام علمی: (Calathea zebrine)
خانواده: تيره مارانتاسه (Marantaceae)
برگهايش بسيار لطيف و بزرگتر از برگهاي مارانتا و داراي نقش و نگار شانهاي شكل است. دمبرگهاي آن نسبتا بلند بوده، گياهي پررشد ميباشد. ازدياد از طريق تقسيم بوته، تقسيم ريشههاي غدهاي و قلمه ساقه امكان پذير است. نگهداري اين گياه در خانهها مشكل است، فقط در پاسيوهاي مرطوب و گرم قابل تكثير و نگهداري است. مارانتا و كالاتهآ بايد همواره در محل سايه نگهداري شوند.
مرغ بهشت
نام علمی: ( Strelitziareginae)
خانواده: تيره موز (Musaceae)
گونه رژينه تنها گونهاي است كه براي محصول زمستانه كشت و كار ميشود. به عنوان شاخه بريده از آن استفاده
ميشود. برگهاي آن به رنگ سبز مايل به آبي است، و دمبرگ آن دراز است و ساقه گلدهنده بسيار بلند و به 5/1 متر ميرسد. اسپاتهاي سبز قايقي شكل هر يك 4 تا 10 گل آبي و نارنجي را در بر ميگيرند و اين گلها يكي پس از ديگري شكوفا ميشوند. تكثير اين گياه از طريق كاشت بذر در بهار صورت ميگيرد و جوانهزدن بذرها نامنظم است و 3 تا 5 ماه طول ميكشد. طريقه ديگر تكثير تقسيم بوته است كه بايد در تير و مرداد صورت گيرد.
آويز
نام علمی: (Fushiahybrida)
خانواده: تيره آويز (Onagraceae)
از نظر گلكاري به دليل گلهاي زيبا و رنگين يكي از محصولات گلخانهاي و جزء گلهاي گلداني است. برگهاي آويز غالبا متقابل است، فقط در برخي گونهها برگهاي متناوب نيز ديده ميشود. آويز در تمامي مدت تابستان گل ميدهد، ليكن اگر در موقع معيني از سال در گلخانه تكثير شود، فصل گل را ميتوان به اواخر زمستان و بهار جلو انداخت، در حقيقت آويز را زودرس كرد. اين گياه در نور كم و هواي خشك خانهها كاملا مقاوم است و به آساني از طريق قلمههاي سبز انتهايي تكثير ميشود. ميتوان از طريق برداشت بذر در پاييز كه در بهار فصل بعد كشت ميشود تكثير كرد.
▪ تيره پپروميا يا برگ قاشقي( Piperaceae)
پپرومياي معمولي (Peperomiacaperata)
داراي برگهاي قلبي شكل، پر از فرورفتگي و برجستگي، به رنگ سبز تيره با رگههايي روشن است. از طريق قلمه برگ تكثير ميشود. ساقهها نيز قابل قلمه شدن هستند. در گلخانههاي گرم نگهداري ميشوند و محل سايه و آفتاب را ميپذيرند.
پپرومياي ابلق (Peperomiaobtusiflolia)
از طريق قلمه برگ تكثير ميشود. ساقه ها نيز قابل قلمه شدن هستند. در گلخانههاي گرم نگهداري ميشوند و محل سايه و آفتاب را ميپذيرند.
ميخك هندي
نام علمی: (Pittospoumtobira)
خانواده: ميخك هندي (Pittosporaceae)
در نواحي گرمسيري در خارج از گلخانه رشد بيشتري ميكنند. برگهاي آن دائمي و گياه به صورت درختچهاي كوتاه ميباشد و گلهاي آن سفيد كوچك، مجتمع و دستهاي و معطر است. در كرج از طريق قلمه نيمه خشبي به آساني تكثير ميشود.