مورد، مورت

نام انگلیسی:Myrtle

نام علمی:Myrtus Communis

تیره:Myrtaceae

شرح:درختچه کوچکی است که ارتفاع آن در شرایط عادی بین 1 – 3 متر است ولی در آب و هوای مساعد به ارتفاع بیشتر نیز می رسد. برگهای همیشه سبز، پایا، متقابل، ساده، نوک تیز، به رنگ سبز تیره و معطر دارد. گلهای نسبتا درشت و زیبای این گیاه رنگ سفید و بوی مخصوص دارد و در اردیبهشت تا تیرظاهر می شود. میوه آن به شکل سته، بیضوی یا مدر، به رنگ سیاه مایل به آبی و دارای طعمی گس و رزینی است. بر روی ساقه مورد برجستگیهایی بوجود می آید که از آن نیز در مصارف درمانی استفاده می شود. از طریق قلمه قابل تکثیر است.

قسمت های مورد استفاده: از برگ و میوه این گیاه استفاده دارویی به عمل می آید. ( گاهی نیز برجستگیهای روی ساقه ) .

زیستگاه و گردآوری: این گیاه در جنگلها وزمینهای بایری که در آنها درختچه های کوچک روییده و نیز بین درختان زیتون و دامنه های کم درخت کوهستانها می روید. منطقه پراکندگی آن در مدیترانه، آسیا و ایران است.

ایران: در نواحی شمالی ایران از جمله منجیل در اطراف درختان زیتون، شیراز، اصفهان، خرم آباد و یزد می روید.

ترکیبات و اثر: درخت مورد حاوی اسانس فراری به نام دپانتین ( Depanthin ) و نیز میرتنول ( Myrtenol ) است که هر دو اسانس در اعضا مختلف گیاه مخصوصا در برگ یافت می شود و اثر درمانی آن نیز مربوط به این ترکیبات است. علاوه بر این مقداری نیز اسید تانیک ( تانن ) و اسیدهای آلی در آن یافت می شود. از اسانس های این گیاه که از طریق تقطیر برگها با بخار آب تهیه می شود برای مصارف داخلی و استعمال خارج استفاده می شود. در مصارف داخلی بیشتر برای بیماریهای تنفسی از قبیل برونشیت و سرفه های شدید اثر مفیدی دارد. این دارو علاوه بر این که فاصله سرفه ها را زیاد می کند ( ضد سرفه )، همچنین خاصیت خلط آوری نیز دارد و بیشتر برای رفع ناراحتیهای مخاط دهان بکار می رود.

مصرف: گرد مورد را به عنوان مقوی معده به مقدار 5 گرم قبل ازغذا می خورند. از دم کرده 25 در هزار برگ نیز استفاده می شود. برای خاصیت ضد عفونی کنندگی نیز از این دم کرده یا جوشانده برگ استفاده می شود.